De Europese Vereniging voor Agrarisch Recht

In deze editie treft u aan het verslag van het congres van de Europese Vereniging voor Agrarisch Recht, meestal aangeduid onder de Franse afkorting CEDR (Comité Européen de Droit Rural). Dit jaar heeft het CEDR het 60-jarig bestaan gevierd. In november 1957 maakte de Franse krant Le Figaro melding van de oprichting van deze vereniging. Het jaar van oprichting houdt verband met het in 1957 gesloten Verdrag van Rome, waarin het gemeenschappelijk landbouwbeleid een basis kreeg. De Nederlandse Vereniging voor Agrarisch Recht, opgericht in april 1959, is lid van de Europese Vereniging.
Het CEDR organiseert tweejaarlijks een congres, en dat was dit jaar in september in Lille. Het congres wordt overigens niet alleen bezocht door leden van de nationale verenigingen uit de Europese Unie. Zo zijn ook Zwitserland en Noorwegen vaste deelnemers. Daarnaast beperkt het congres zich niet tot Europa. Landen als Brazilië en USA zijn ook vertegenwoordigd (zie bijvoorbeeld T. J. Centner en M. Rosso Grossman, ‘Recent Developments in Rural Law in the United States’, TvAR 2017, p. 505). En dat de Europese agrarische juristen zich weinig van de Brexit aantrekken, blijkt wel uit het feit dat op het laatste congres een Brit, de heer G. Whittaker, voor de komende twee jaar als voorzitter is benoemd.
Ik heb het genoegen gehad om dit Europese congres een aantal malen te mogen bezoeken. In mijn omgeving leidde dat soms tot de vraag wat het nut is voor mijn dagelijkse praktijk. Bij het lezen van het verslag van Bruil van het afgelopen congres kan men constateren dat de conclusies van het congres niet erg wereldschokkend zijn. En nee, het is bijna nooit ‘hardcore’ kennis die ik mijn praktijk onmiddellijk kan toepassen.
Ondanks dat is het congres voor een agrarische jurist zeer de moeite waard. De informatie over verschillende rechtsstelsels kan de blik verruimen. Het contact met juristen uit andere landen die zich met agrarisch recht bezighouden leidt tot uitwisselingen van ervaringen in de dagelijkse praktijk. Soms zeer herkenbaar, soms totaal verschillend. Ook het geven van uitleg over ons rechtsstelsel geeft stof tot nadenken waarom het in Nederland zo geregeld is en of er geen alternatieven zijn. Het biedt tevens de mogelijkheid om buitenlanders te laten verbazen over Nederlandse eigenaardigheden, zoals de Partij voor de Dieren, PAS, verbod op nertsenfokkerij.
En ja, soms is kennis wel direct toe te passen. In 2013 sprak ik met een Noorse advocate die een procedure had gevoerd bij het EHRM over een voor grondeigenaren negatieve wijziging van de wettelijke regeling over grondhuur. (EHRM 12 juni 2012, NJ 2014, 1). De regeling van grondhuur heeft raakvlakken met erfpacht. De advocate attendeerde mij op deze uitspraak en ik kon deze meteen in een lopende erfpachtzaak gebruiken. Ook kon ik een rentmeester met vragen over de mogelijkheden van overdracht van landbouwgronden in een Oost-Europees land in contact brengen met een agrarische jurist in dat land.
En om u helemaal enthousiast te maken voor het CEDR wil ik in dit verband graag wijzen op het CEDR Journal of Rural Law, te vinden op www.cedr.org. Het nummer ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van het CEDR (2017, nummer 1) bevat bijdragen uit 20 verschillende landen over de wettelijke regels en praktische problemen bij aankoop en verpachting van landbouwgrond. Als het onderwerp u al niet interesseert, is het een mooie oefening in uw talen!