Virtueel gas. De TTF: beginselen, juridische implicaties en de nieuwe Gaswet
Z.Z. Zafirova LL.M.*
Traditioneel wordt aardgas op grond van (lange termijn)
oliegeïndexeerde contracten geleverd. Internationale handel
geschiedt op grenspunten en binnenlandse levering op gasontvangststations
(GOS, in internationale context ook wel ‘city
gates’ genoemd), die de verbinding vormen tussen transmissieen
distributienetwerken. Op dit ogenblik bestaan naast de
klassieke gasovereenkomsten nieuwe manieren om aardgas
te verhandelen. In het kader van de liberalisering van de Europese
gasmarkten zijn,mede onder druk van toezichthouders,
groothandelsmarktplaatsen voor kortetermijnproducten
ontwikkeld. Deze marktplaatsen functioneren op basis van
Artikel kopen € 79,00 excl. BTW
In plaats van abonneren kunt u dit artikel ook afzonderlijk kopen.
fysieke hubs (bijvoorbeeld Zeebrugge) of op basis van de zogenoemde
virtuele punten (bijvoorbeeld de Title Transfer
Facility (TTF) inNederland en hetNational Balancing Point
(NBP) in het Verenigd Koninkrijk).
Op de virtuele handelsplaats in Nederland – de TTF – zijn
de verhandelde volumes de laatste jaren sterk toegenomen.
In 2007 werd 29,7 mrd. m3 aardgas verhandeld (waarvan 8
mld. m3 fysiek geleverd)1 en in 2008: 65,4 mrd. m3 (20,3
mld. m3 fysiek geleverd).2 Het totaal jaarlijkse gasverbruik in
Nederland bedraagt ongeveer 45 mrd. m3 wat impliceert dat
het op de TTF verhandelde volume het Nederlands jaarverbruik
overtreft. Deze cijfers laten zien dat de TTF niet alleen
belangrijk is vanuit het perspectief van regulators, maar ook
commerciële kansen biedt, diemarktpartijen actief aangrijpen.
De opkomende rol van de handelsplaats wordt naar verwachting
verder versterkt door het Voorstel tot wijzigingen in de
Gaswet (hierna: Wetsvoorstel Nieuwe Gaswet).3
In dit kader zijn begrippen zoals spotmarkt, gasbeurs, virtueel
punt, day-ahead enmonth-ahead en year-ahead gas onderdeel
geworden van het gashandeljargon en de vraag waar de virtuele
TTF zich bevindt: een favoriet in de vakhumor. Voor juristen
is er ook veel veranderd: de contracten gebruikt op
handelsplaatsen hebben in sommige opzichtenmeer overeenkomsten
met contracten in de financiële markten dan de
oude vertrouwde gasovereenkomsten.
Ondanks de boeiende ontwikkelingen op de TTF en elders,
zijn er maar weinig publicaties over de juridische aspecten
van de gashandelsplaatsen. Deze bijdrage is een van de eerste
pogingen tot uiteenzetting van cruciale juridische en reguleringsaspecten van de gastransacties die geschieden op virtuele
handelsplaatsen, in het bijzonder op de TTF.
Dit artikel is als volgt gestructureerd. In paragraaf één wordt
een aantal begrippen toegelicht. Een meer feitelijke beschrijving
van de oprichting en ontwikkeling van de TTF, in het
kader van de liberalisering van de Nederlandse gasmarkt,
alsmede van de producten die op de TTF verhandeld worden,
komt in paragraaf twee aan bod. Op basis daarvan wordt in
paragraaf drie ingegaan op een aantal juridische vraagstukken
in het kader van de contractuele relaties op een virtuele hub
(zoals de TTF). In de vierde paragraaf wordt aandacht besteed
aan de rol van het Wetsvoorstel Nieuwe Gaswet. Enkele
conclusies worden uiteengezet in paragraaf vijf.
U heeft op dit moment geen toegang tot de volledige inhoud van dit product. U kunt alleen de inleiding en hoofdstukindeling lezen.
Wanneer u volledige toegang wenst tot alle informatie kunt u zich abonneren of inloggen als abonnee.
