Provinciale duurzaamheids- eisen; als er één schaap over de dam is …

In dit tijdschrift is reeds enkele malen aandacht besteed aan de ‘Brabantse Zorgvuldigheidsscore Veehouderij’ (hierna: de BZV).1 Er zijn vraagtekens geplaatst bij de juridische houdbaarheid van het systeem dat kort gezegd inhoudt dat nieuwvestiging, omschakeling en vergroting van een bestaand bouw- of bestemmingsvlak enkel mogelijk is indien (onder andere) wordt voldaan aan de BZV. De BZV is een scoremethodiek, waarin onderwerpen zijn verwerkt ten aanzien waarvan de ruimtelijke relevantie lijkt te ontbreken. Genoemd kunnen worden dierenwelzijn en verbinding met de omgeving.

Hoewel de juridische basis van de BZV op z’n zachtst gezegd wankel is2 , heeft het initiatief van de provincie Noord-Brabant inmiddels navolging gekregen. Ook de provincies Gelderland en Groningen hebben er recent voor gekozen om een duurzaamheidsscore bepalend te laten zijn voor de bouw- en gebruiksmogelijkheden van een veehouderij.

Op 9 juli 2014 hebben Provinciale Staten van Gelderland ingestemd met de ‘Omgevingsvisie Gelderland’. Een groter bouwperceel dan thans vigerend is mogelijk indien de veehouder ‘een plus’ scoort op minimaal drie van de vier van de volgende onderwerpen: milieu, dierenwelzijn, volksgezondheid en ruimtelijke kwaliteit. Een en ander zal worden geregeld in een ruimtelijke verordening als bedoeld in artikel 4.1, eerste lid van de Wet ruimtelijke ordening. Reeds daarvoor (namelijk op 4 juli 2014) zijn de provincie Groningen, de Natuur- en Milieufederatie Groningen en LTO Noord een convenant aangegaan met betrekking tot het ‘Groninger Verdienmodel’. Ook dat model gaat uit van te behalen punten op thema’s als diergezondheid, uitstoot van ammoniak, natuur, landschap en het voeren van een dialoog met de omgeving. De veehouder die een 7,5 of hoger scoort mag uitbreiden, zo is de gedachte. Vooralsnog is het Groninger Verdienmodel enkel van toepassing op de melkrundveehouderij. Hoe men het model precies gaat verwerken in het toetsingskader voor aanvragen om omgevingsvergunningen is nog niet bekend.

Voor veehouders wordt het er allemaal niet eenvoudiger op. Velen wachten met smart op de eerste uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State over duurzaamheidsscores in ruimtelijke regels. Intussen stapelen de beleidswijzigingen zich op. Ik noem twee willekeurige voorbeelden. De Reconstructiewet concentratiegebieden (hierna: de Rwc) is per 1 juli 2014 vervallen.3 Er is voorzien in overgangsrecht. De Rwc blijft van toepassing op - kort en onvolledig samengevat - bestaande reconstructieplannen, tenzij deze door Provinciale Staten zijn of worden ingetrokk4 en. Verder is op 16 juni 2014 de consultatieversie van het Wetsvoorstel dieraantallen en volksgezondheid gepubliceerd.5 Het voorstel ziet op nieuwe bevoegdheden voor het provincie- en gemeentebestuur inzake de regulering van dieraantallen in het belang van de volksgezondheid. Hoewel er nog niet of nauwelijks inzichten zijn in de relatie tussen aantallen dieren en de gezondheidsrisico’s voor de mens6 , is er al een conceptwetsvoorstel. Kortom: het zijn (opnieuw) roerige tijden voor de veehouderij.