Ex-werknemers hebben zwijgrecht bij verhoor door de NMa

Yvonne Maasdam, 8 januari 2013 11:34 Ex-werknemers zijn dus niet verplicht om volledig mee te werken - onder dreiging van een boete - aan het onderzoek van de NMa. Tot nu toe hoorde de NMa in de praktijk vaak ex-werknemers die volgens de NMa verplicht waren om volledig mee te werken aan het onderzoek en belastende informatie over hun voormalige werkgever moesten verstrekken. De NMa had in 2009 twee natuurlijke personen (een ex-algemeen directeur en een ex-verkoop directeur) een boete opgelegd van € 100.000,- respectievelijk € 150.000,-- wegens het niet meewerken aan een onderzoek van de NMa naar overtreding van de Mededingingswet door hun voormalige werkgever. De twee ex-directeuren beriepen zich tijdens een verhoor op het zwijgrecht omdat het verhoor zag op gedragingen in de periode dat zij nog werkzaam waren bij de onderneming. De NMa was van mening dat ex-werknemers zich niet kunnen beroepen op het (afgeleid) zwijgrecht, omdat dit alleen zou toekomen aan werknemers die de onderneming op het moment van het onderzoek mogen vertegenwoordigen. In artikel 53 van de Mededingingswet is opgenomen dat er geen verplichting aan de zijde van de onderneming of ondernemingsvereniging is om een belastende verklaring af te leggen, als de NMa een redelijk vermoeden heeft dat die onderneming of ondernemingsvereniging een overtreding heeft begaan. De boetebesluiten waren in eerste aanleg in stand gehouden door de Rechtbank Rotterdam. De Rechtbank was met de NMa van mening dat ex-werknemers niet langer tot de cirkel van personen binnen de onderneming behoren en zij zich derhalve niet kunnen beroepen op het (afgeleid) zwijgrecht van artikel 53 Mededingingswet. Het CBb oordeelde echter anders. Naar het oordeel van het CBb leidt de uitleg die de NMa voorstaat tot een beperking van de reikwijdte van het zwijgrecht tot degenen die bij de onderneming werkzaam zijn op het moment waarop het verhoor plaatsvindt. Een dergelijke beperking is niet terug te voeren op de tekst van de wet of de wetsgeschiedenis. Verder overweegt het CBb dat deze beperking de onderneming een effectieve bescherming door middel van het zwijgrecht ontneemt. De ex-directeuren werden gevraagd inlichtingen te geven over het handelen van de onderneming in de periode dat zij bij de onderneming werkzaam zijn geweest. Het beëindigd zijn van het dienstverband vormt naar het oordeel van het CBb geen rechtvaardiging voor een verval van het zwijgrecht. Met deze uitspraak komt eindelijk duidelijkheid over de vraag wie een beroep mag doen op het zwijgrecht. Het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) heeft op 21 december 2012 geoordeeld dat ex-werknemers een beroep mogen doen op het zwijgrecht als zij door de Nederlandse Mededingingsautoriteit worden gehoord in het kader van een onderzoek.