De lessen van Leidschendam: het staatssteunrisico bijgrond- en vastgoedtransacties in tijden van crisis
mw. mr. N.T. Brusik en mr. drs. M.G.A.M. Custers*
De vastgoedsector verkeert wegens de financiële crisis nog altijd in zwaar weer. Meer dan ooit worden partijen geconfronteerd met leegstand en uitloop of afgelasting van projecten. Hiervan ondervinden zowel gemeenten als private partijen de nadelige gevolgen. Partijen zetten zich dan ook vaak tot het uiterste in om projecten toch doorgang te laten vinden. Het risico van staatssteun is in die omstandigheden zeer reëel. Illustratief hiervoor is de recente casus van de gemeente Leidschendam-Voorburg.1 Daar dreigde
Artikel kopen € 79,00 excl. BTW
In plaats van abonneren kunt u dit artikel ook afzonderlijk kopen.
een herontwikkeling van het centrum van Leidschendam geen doorgang te vinden omdat de projectontwikkelaar een groot deel van de geplande vrijesectorwoningen niet wist voor te verkopen en ook de vooruitzichten vanwege de financiële crisis weinig hoopgevend waren. De ontwikkelaar had dit risico afgedekt door in de samenwerkingsovereenkomst met de gemeente een zogenoemde 70%-bepaling op te nemen. Op grond van deze (in de Nederlandse context gebruikelijke) bepaling hoefde de projectontwikkelaar de bouw van de woningen pas aan te vangen bij verkoop van ten minste 70 procent van de woningen. Toen dit niet bleek te lukken, liet de ontwikkelaar de gemeente weten niet van start te gaan met de bouw van de woningen. Ook zag de ontwikkelaar af van de eveneens in de samenwerkingsovereenkomst opgenomen bouw van winkelruimte en van een parkeergarage omdat alle onderdelen van het project technisch met elkaar zouden samenhangen. Vanwege het belang dat de gemeente Leidschendam-Voorburg hechtte aan de herontwikkeling van het centrum, was zij bereid om met terugwerkende kracht de prijs van de reeds aan de projectontwikkelaar verkochte grond te verlagen en de door de ontwikkelaar verschuldigde grondexploitatiebijdrage en kwaliteitsbijdrage kwijt te schelden. Een zet met risico’s, naar nu blijkt. De Europese Commissie (hierna: Commissie) concludeerde onlangs namelijk dat deze handelwijze van de gemeente onverenigbare staatssteun oplevert. Dientengevolge moet de projectontwikkelaar nu ruim 6,9 miljoen euro én terugvorderingsrente aan de gemeente (terug)betalen.
In het licht van de opstelling van de Commissie in deze zaak staan wij in dit artikel stil bij de staatssteunaspecten van grond- en vastgoedtransacties. Daartoe zal eerst het algemene juridisch kader in vogelvlucht worden gepresenteerd. Daarna wordt nader ingegaan op de specifieke toepassing van de staatssteunregels bij grondtransacties, waaronder publiek-private samenwerkingsverbanden ten behoeve van grondontwikkeling. Vervolgens bespreken wij in meer detail de casus van de gemeente Leidschendam-Voorburg en plaatsen wij daarbij enkele kanttekeningen.
U heeft op dit moment geen toegang tot de volledige inhoud van dit product. U kunt alleen de inleiding en hoofdstukindeling lezen.
Wanneer u volledige toegang wenst tot alle informatie kunt u zich abonneren of inloggen als abonnee.
