Redactioneel Compliance & Europeanisering
Raf Houben Redactie Tijdschrift voor Compliance Het artikel is in de opmaak van het tijdschrift rechts als pdf beschikbaar.‘Europeanisering’ is geen mooie term maar wel een heel toepasselijke. In het financiële toezichtrecht en de toezichtspraktijk zijn de laatste jaren zeer grote sprongen gemaakt van nationaal naar Europees niveau. Voorbeelden hiervan zijn de oprichting van de drie European Supervisory Authorities (EBA, ESMA en EIOPA), de op- en inrichting van de Europese Bankenunie, de nieuwe taken van de Europese Centrale Bank als Europese prudentiële toezichthouder en het Europese Single Rule Book. Voorts zijn er concrete plannen voor een Europese Kapitaalmarktunie in gang gezet. Daarnaast zijn er ideeën voor het oprichten van een Europese Verzekeringsunie en leeft er bij de AFM een concrete wens voor een Europese gedragstoezichthouder. Een groot gedeelte van de regelgeving die van toepassing is op de financiële sector in Nederland (en Europa), is inmiddels van Europese origine en dit wordt steeds meer. Redenen genoeg om in dit nummer meerdere artikelen te wijden aan dit thema. Bart Joosen gaat in op de achtergronden van het Single Rule Book, het initiatief van de Europese instellingen om te komen tot beter geüniformeerde regelgeving voor de Europese financiële sector. Daarnaast geeft hij concreet aan wat de complicaties zijn van dit nieuwe stelsel voor naleving van de regelgeving door de financiële sector. Naar zijn (terechte) mening is er soms sprake van verraderlijke veranderingen ten aanzien van het toepasselijke recht, waardoor de praktijk op het verkeerde been wordt gezet. Niet alles is wat het lijkt te zijn aan de hand van ‘officieel’ aandoende publicaties. Hij bepleit dan ook om deze problematiek op te lossen door de ingeslagen weg naar de totstandkoming van een enkelvoudig Single Rule Book consequent door te trekken. Arno Voerman gaat in zijn bijdrage in op de Guidelines van de European Banking Authority (EBA) ten aanzien van de veiligheid van internetbetalingen. Als gevolg van de snelle stijging van het aantal online betaaltransacties, is de daarmee gepaard gaande fraude bij deze transacties ook toegenomen, namelijk naar schatting € 1,33 mld in 2012 volgens berichten van de Europese Centrale Bank. Aanleiding voor de EBA om met de Final guidelines on the security of internet payments te komen in december 2014 welke in augustus 2015 van kracht zullen worden. Invoering is mede van belang in verband met naleving van de Europese richtlijn op het gebied van Payment Service en de op stapel staande herziening hiervan. Aangezien meerdere Europese toezichthouders (waaronder die van het Verenigd Koninkrijk) hebben laten weten deze Guidelines niet (volledig) te zullen implementeren, is de kans groot dat er ongelijk level playing field zal ontstaan. Dit zal gevolgen hebben voor de toezichts- en dus ook voor de compliancepraktijk. In dit nummer is een samenvatting opgenomen van de inaugurele rede, Spelers in transitie, uitgesproken door prof. dr. R.J. Schotsman bij de aanvaarding van zijn ambt van buitengewoon hoogleraar Implementatie Financieel Gedragsrecht aan de Universiteit van Amsterdam. De vraagstukken waar Rob Schotsman verder op ingaat, zijn ook interessant vanuit Europees perspectief. Naar zijn mening zetten samenleving en politiek in op kwalitatief sterkere bestuurders, commissarissen, managers, sleutelfunctionarissen en medewerkers. Hij vraagt zich af wat dat betekent en wat de samenleving mag verwachten om het vertrouwen van de financiële sector terug te winnen. Hij vraagt zich verder af wat de toekomstige rollen zijn van deze spelers in transitie en hoe hier uitwerking aan wordt gegeven. Hierbij gaat hij tevens in op deze ontwikkelingen vanuit (het steeds belangrijker wordende) Europees perspectief. Antoni Brack gaat in zijn gebruikelijk bijdrage Kritisch over.. in op de hiervoor genoemde oratie van Rob Schotsman alsmede op het Preadvies voor de Vereniging voor Financieel Recht 2014, de Bankenunie en het vertrouwen in een goede afwikkeling, geschreven door G.W. Kastelein. Ten aanzien van de inhoud van het preadvies concludeert Brack dat dit een buitengewoon toegankelijk boek is en een geslaagde combinatie van tijdige informatie en uitleg over het begin van de Europese Bankenunie. Ook ten aanzien van de oratie is Antoni Brack van mening dat dit een boeiende oratie is op het gebied van financieel recht. Jean Paul van Schoonhoven gaat in zijn praktijkartikel in op het leerstuk van ‘tegenstrijdige belangen’ en belicht een deelaspect hiervan namelijk: ‘de (on)verenigbaarheid van nevenfuncties van bestuurders en commissarissen met hun functie bij de vennootschap waar zij bestuurder of commissaris zijn’. Hij geeft een aanzet voor een manier waarop voor niet openbare bestuurders invulling zou kunnen worden gegeven aan richtinggevende toetsingskaders welke invulling de goedkeuring kan verdragen van betrokken stakeholders. Hij pleit hierbij voor gebruikmaking van het Stimuleringskader integere organisatie (SIO). De traditionele bijdragen ‘Uit de boekenkast’ van de bedrijfsethiek van Edgar Karssing en ‘Lessons Learned’ van Sjoerd Boerma ontbreken ook in dit nummer niet. Edgar Karssing gaat in dit nummer onder meer in op het laatst verschenen boek van Joris Luyendijk, Dit kan niet waar zijn. Onder Bankiers. Ik wens u veel leesplezier.
