Voorwoord

Het kon natuurlijk niet uitblijven in het Nederlands Tijdschrift voor Energierecht: een special over het pakket maatregelen dat de Europese Commissie op 30 november 2016 presenteerde onder de naam: ‘Schone Energie voor alle Europeanen’ (Clean Energy Package, afgekort als CEP, ook wel aangeduid als Winterpakket (Winterpackage). In de diverse bijdragen in deze special hebben de auteurs ten aanzien van deze uiteenlopende terminologie voor hetzelfde pakket ieder hun eigen keuze gemaakt.

Het verheugt de redactie dat Ruud Kempener, werkzaam bij het Directoraat Generaal Energie van de Europese Commissie en nauw betrokken bij de totstandkoming van het pakket, bereid was de aftrap voor deze special te geven, ondanks de hectiek van de overlegfase waarin het pakket zich op dit moment bevindt. In zijn inleiding ‘Schone energie voor alle Europeanen – Groeipotentieel voor Europa’ zet hij de hoofdlijnen van het pakket uiteen. Hij geeft daarbij ook aan wat de planning van de Europese Commissie is voor de afronding van de voorstellen.

Vervolgens worden de voorstellen in een viertal artikelen besproken waarbij de volgorde van de bespreking in de inleiding is aangehouden.

Mr. Michelle de Rijke beschrijft het voorstel voor de herziening van de richtlijn energie-efficiëntie in het artikel ‘Europese doelstellingen voor energie-efficiëntie: aanvullende energiebesparingsmaatregelen vereist?’. Uit de beschrijving van de behandeling van dit voorstel in EU-verband komt naar voren dat binnen de EU (Commissie, Raad, Parlement) de meningen over het gewenste niveau van de doelstellingen sterk uiteenlopen. In het artikel komt ook de samenhang tussen het Europese voorstel en het overleg over energie-efficiëntie in Nederland onder meer in het kader van het Klimaat- en Energieakkoord aan de orde.

Het artikel van mrs. Bastiaan de Bruijne en Marinus Winters heeft de New market design voor elektriciteit als onderwerp: ‘Een nieuw marktontwerp voor elektriciteit: Marktwerking troef.’ Het ultieme doel van het marktontwerp is volledige en onverstoorde marktwerking, waarbij hernieuwbare elektriciteit op gelijke voet concurreert met conventionele elektriciteit. Het artikel beschrijft de rollen van de distributienetbeheerders, de leveranciers, de aggregators en de consumenten in de elektriciteitsmarkt die de Europese Commissie voor ogen heeft.

Mrs. Fokke Elskamp en George Rodenhuis bespreken in het artikel ‘De toekomst van transmissie- en distributiesysteembeheerders in de nieuwe Elektriciteitsverordening - een ‘New Deal?’ de voorgestelde veranderingen voor transmissiesysteembeheerders (TSB's) en distributiesysteembeheerders (DSB's). Een onderdeel van die veranderingen is de oprichting van een Europese DSB-entiteit. De auteurs gaan tevens in op de noodzaak dat het nieuwe pakket daadwerkelijk een New Deal biedt met voldoende flexibiliteit om steeds in te spelen op nieuwe ontwikkelingen.

De positie van consumenten in het CEP komt aan de orde in de bijdrage van mrs. Lea Distelmeier en Marlies Hesselman: ‘De positie van huishoudelijke consumenten in het EU Winterpakket: Tussen participeren en beschermen.’ Beoogd is dat enerzijds consumenten actief kunnen participeren in de energiemarkt en anderzijds dat kwetsbare en energiearme consumenten worden beschermd. De auteurs zijn kritisch bij de beoordeling van de vraag in hoeverre de New deal en de New market design voor de consument voldoende voordelen bieden.

Op het moment van afronding van deze artikelen en het schrijven van dit voorwoord verkeren we in afwachting van de uitkomsten van het tripartiet overleg tussen de Raad van de Europese Unie, de Europese Commissie en het Europees Parlement. De inhoud van de finale teksten van de voorstellen en vervolgens het proces van de implementatie (voor zover nodig) van het pakket in Nederlandse wet- en regelgeving zijn onderwerpen waarbij we in het NTE zeker weer zullen stil staan.

We sluiten deze aflevering af met een annotatie over een heel ander, maar zeker ook actueel onderwerp: het arrest van het Gerechtshof Arnhem van 28 januari jl. inzake de schadeafhandeling van de gaswinning in Groningen. De annotator mr. Joris Gazendam plaatst enkele kritische kanttekeningen bij de op het eerste oog sympathieke conclusies van het hof.

De redactie