Feitelijk leidinggeven: één aansprakelijkheidsfiguur onder twee rechtsgebieden - Over de houdbaarheid van de verschillen in benadering en rechtsbescherming in het licht van de sanctiestelselkeuze van het kabinet

Met de inwerkingtreding van de vierde Tranche van de Algemene wet bestuursrecht (verder: Awb) is het overtredersbegrip uit het bestuursrecht verruimd – overtreder zijn zij die de overtreding plegen of medeplegen (art. 5:1 lid 2 Awb) – en is art. 51 Wetboek van Strafrecht (verder: Sr) van overeenkomstige toepassing verklaard (art. 5:1 lid 3 Awb). Inmiddels vallen deze aansprakelijkheidsfiguren niet meer weg te denken uit het bestuursrecht. Sterker nog, het bestuursrecht lijkt op dit moment meer belangwekkende en innovatieve jurisprudentie op te leveren over feitelijk leidinggeven, het daderschap van rechtspersonen en de aansprakelijkheid in concernverhoudingen dan het strafrecht. De vergelijking met het bestuursrecht is echter vooral interessant vanwege het verschil in de manier waarop rechtsbescherming bij deze aansprakelijkheidsfiguren vorm krijgt. Lange tijd is de kritiek geweest dat rechtsbescherming in het bestuursrecht een wat ondergeschove...

Verder in dit artikel:

1. Inleiding

2. Feitelijk leidinggeven als deelnemingsvorm sui generis

3. Bestuurs- versus strafrecht: een verschil in rechtsbescherming?

3.1. Algemeen kader

3.2. De vervolgingsbeslissing: nagenoeg volledige vrijheid voor het openbaar ministerie

3.3. Boeteoplegging in het bestuursrecht: keuzevrijheid aan banden?

4. Concretisering van het verwijt aan het adres van de leidinggevende

4.1. Uitwerking van feitelijk leidinggeven in de tenlastelegging

4.2. Uitwerking van feitelijk leidinggeven in het boetebesluit

4.3. Nadeel van de strafrechtelijke praktijk

5. Doorwerking van de uitgangspunten van de keuze voor een sanctiestelsel

5.1. Een niet te rechtvaardigen verschil in rechtsbescherming

5.2. Hoe nu verder?

6. Conclusie: strafrechtelijke vanzelfsprekendheden ter discussie