Voorwoord

Ook de laatste editie van het jaar bestrijkt een groot aantal facetten van het sanctierecht.

Eckhardt en Vissers schreven voor deze editie een artikel over de jacht op de (criminele) facilitator. Zij beschrijven het beleid om bij bestraffende onderzoeken aandacht te vestigen op de rol van de betrokken adviseurs, waaronder belastingadviseurs en accountants. Dat leidt ertoe dat in de (grotere) fiscale en fraudeonderzoeken regelmatig (óók) adviseurs worden onderzocht en vervolgd. Eckhardt en Vissers vragen zich af of deze trend niet is doorgeslagen en maken de balans op aan de hand van de recente fiscale en strafrechtelijke jurisprudentie. Zij wijzen op de gevaren die verbonden zijn aan het ‘vervolgingsenthousiasme’ rondom facilitators en bepleiten een kritische, niet-vooringenomen aanpak van de criminele facilitator.

In zijn annotatie bij het arrest van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 25 september 2019 naar aanleiding van een fataal arbeidsongeval, is Witjens kritisch over de redenering en het oordeel van het Hof over het causaal verband. In zijn analyse van het arrest gaat hij onder andere in op de ‘natuurkundige’ of ‘empirische’ causaliteit versus de normatieve causaliteit en de invloed van (eigen) schuld op het causaal verband. Hij betoogt op basis daarvan dat de strekking van het Arbobesluit en de aard van de redelijke toerekening miskend zijn in dit arrest.

Maar niet alleen het klassieke strafrecht komt aan bod in de onderhavige editie. De bijdrage van Pasaribu biedt inzicht in het ‘virtuele valuta’ begrip in de zin van de gewijzigde vierde anti-witwasrichtlijn. De reikwijdte daarvan is relevant omdat dit mede bepalend is voor de reikwijdte van het nieuwe reguleringskader. Pasaribu constateert dat de precieze reikwijdte van het virtuele valuta begrip nog niet geheel duidelijk is en sluit niet uit dat de toezichthouder dat in de toekomst nader zal inkleuren.

Ook in het artikel van Poortman en Van der Wulp wordt aandacht gevestigd op een norm waarover onduidelijkheid kan bestaan: de maatschappelijke (on)betamelijkheid bij de beheersing van fiscale integriteitsrisico’s door trustkantoren. Zij beschrijven in dat kader onder andere de maatschappelijke ontwikkeling waarbij het traditionele onderscheid tussen (legale) belastingontwijking en (illegale) belastingontduiking, langzamerhand naar de achtergrond verdwijnt. Dat heeft gevolgen voor de invulling van de norm van ‘maatschappelijke betamelijkheid’. De auteurs gaan voor de invulling van die norm onder andere uitgebreid in op de guidance van DNB met betrekking tot de beheersing van fiscale integriteitsrisico’s.

Ten slotte vestig ik graag de aandacht op de rubrieken die in iedere editie verschijnen. In de rubrieken geven onze vaste medewerkers u een overzicht van de meest recente relevante (rechts)ontwikkelingen op het gebied van het economisch strafrecht, het financieel strafrecht, witwassen, het milieustrafrecht, ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel, het fiscaal sanctierecht en de diverse toezichthouders. De redactie van TvSO is de vaste medewerkers zeer erkentelijk voor hun bijdragen en ik maak dan ook graag van de gelegenheid gebruik hen daarvoor hartelijk te bedanken.

Namens de redactie van TvSO wens ik u veel leesplezier toe bij het lezen van dit tijdschrift. Indien u zelf een artikel, annotatie of column zou willen schrijven voor één van de volgende edities van dit tijdschrift, neem dan gerust contact op met de redactie.