Voorwoord

We mogen u in deze december-uitgave, naast de vaste rubrieken, verblijden met twee bijdragen waarin wordt teruggeblikt en tevens enkele kritische kanttekeningen worden geplaatst.

Het artikel van mr drs Veii Jacobs biedt een terugblik op 10 jaar functioneren van de Regulation on wholesale Energy Market Integrity and Transparency (REMIT), die tot doel heeft de transparantie van de Europese energiemarkt te bevorderen en marktmisbruik te voorkomen. De auteur is kritisch over de invulling die de Autoriteit Consument en Markt (ACM) geeft aan haar rol als toezichthouder op de naleving van de REMIT onder meer omdat daarin de noodzakelijke nationale guidance ontbreekt. Aan de hand van de werkwijze van Ofgem, de Engelse evenknie van de ACM, illustreert zij hoe het ook kan.

Op 13 oktober 2022 sprak prof mr dr Martha Roggenkamp een afscheidsrede uit in verband met haar emeritaat als hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen met de titel: Energy Law in Times of transition: Quo Vadis. Zij greep daarbij terug op haar inaugurele rede bij de aanvaarding van het hoogleraarschap in 2006 om de destijds gestelde vraag: "Wat is energierecht ?" in het huidige tijdsgewricht te plaatsen. Martha stelt in haar reflecties onder meer voor om het publiek aandeelhouderschap van energienetwerken nog eens kritisch tegen het licht te houden en tevens te overwegen de reikwijdte van de Wet windenergie op zee te verbreden naar een Wet duurzame energie op zee.

De verschijning van deze NTE-aflevering in december nodigt ook uit tot een terugblik. Aan energierechtelijke vraagstukken en ontwikkelingen was in 2022 – net als in de voorgaande verschijningsjaren van het NTE – geen gebrek.

Daar was de energiecrisis, die onder meer voortvloeide uit de inval van Rusland in de Oekraine en daaropvolgende sancties, debet aan. Zo leidde de toename van faillissementen van energieleveranciers tot gerechtelijke procedures waarin de vraag centraal stond of het overnemen van het klantenbestand door een andere leverancier wel of niet met behoud van de contractvoorwaarden geschiedt.

Een recentere bron voor energierechtelijke vragen was de Kamerbrief van minister Jetten waarin hij aankondigde dat gemeenten onder de Wet collectieve warmtevoorziening alleen warmtebedrijven kunnen aanwijzen indien een publieke partij de infrastructuur van dat warmtebedrijf in handen heeft of doorslaggevende zeggenschap daarin. Dit doet de vraag rijzen in hoeverre dit de onteigening van infrastructuur van bestaande warmtebedrijven meebrengt en ook de vraag naar de wijze waarop warmte-joint ventures kunnen worden gestructureerd om aan deze eis te voldoen.

De gedwongen sluiting van kolencentrales gaf in 2022 aanleiding tot uiteenlopende gerechtelijke uitspraken. Enerzijds lag in een procedure bij de Nederlandse rechter de vraag voor of het recht op het ongestoord genot van eigendom van de kolencentrale was geschonden en daarvoor een schadevergoeding moest worden betaald. Anderzijds ging het in een procedure bij het Gerecht van de Europese Unie om de vraag of de compensatie voor de verplichte sluiting, die de Nederlandse staat heeft uitgekeerd aan de eigenaar van een kolencentrale, kwalificeerde als staatssteun.

Kortom, nooit een saai moment in het energierecht en we kunnen in 2023 opnieuw voldoende energierechtelijke thema's tegemoetzien om het NTE mee te vullen.

De redactie wenst u fijne feestdagen en alle goeds voor 2023!