De regulering van deEuropese markt voor deuitgifte van elektronisch geld en betaaldiensten: verleden, heden en toekomst
prof. mr. R.E. van Esch*
Enige decennia geleden bestonden er in Europa voornamelijk nationale markten van betaaldiensten en van afwikkeldiensten, beide met een beperkt aantal spelers. De markt van betaaldiensten in de lidstaten van de Europese Unie werd beheerst door banken. Het overgrote deel van deze betaaldiensten had een nationaal karakter. Het aantal betalingssystemen, dat een infrastructuur voor de verwerking en afwikkeling van betaaldiensten levert, was beperkt. Zij richtten zich op nationale girale betalingen. Er was geen sprake van interoperabiliteit
Artikel kopen € 79,00 excl. BTW
In plaats van abonneren kunt u dit artikel ook afzonderlijk kopen.
met systemen in andere landen. Voor de uitvoering van internationale betaaldiensten hielden banken bij het ontbreken van een internationaal betalingssysteem rekeningen bij elkaar aan.
Kortom, het was allemaal redelijk overzichtelijk en beheersbaar. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er in die tijd in de Europese Unie geen behoefte was aan regelgeving op het terrein van het girale betalingsverkeer. Er was geen behoefte aan toezichtregelgeving voor betaaldienstverleners omdat de banken die de nationale markt van betaaldiensten beheersten, reeds voor hun bancaire activiteiten onder toezicht van de nationale centrale bank stonden. Elektronisch geld bestond nog niet. Met de nationale beheerders van betalingssystemen werden afspraken gemaakt om de daaraan verbonden risico’s te beheersen. De rechtspositie van de betaaldienstgebruiker werd bepaald door de overeenkomst die hij met een bank sloot en het toepasselijke nationale vermogensrecht.
Door verschillende ontwikkelingen is het girale betalingsverkeer de afgelopen decennia veranderd. Enkele van deze ontwikkelingen zijn de toenemende welvaart, technologische ontwikkelingen, het toenemend grensoverschrijdend verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal en (op Europees niveau) de invoering van de euro. Welke veranderingen hebben deze ontwikkelingen meegebracht? Ik noem er een paar. Het volume aan nationale en internationale betalingstransacties is drastisch gestegen. Personen en ondernemingen houden grote bedragen giraal geld aan op betaalrekeningen bij binnenlandse maar ook buitenlandse banken. Naast de banken begeven zich andere betaaldienstverleners op de markt van nationale en internationale betaaldiensten.
Door de technologische ontwikkelingen digitaliseert het gegevensverkeer tussen de betaaldienstverleners en hun klanten. Deze ontwikkelingen maken het gemakkelijker om een betaalrekening bij een betaaldienstverlener in het buitenland aan te houden. Betaalinstrumenten kunnen ook buiten de eigen landsgrenzen worden gebruikt. Er worden nieuwe betaalproducten en nieuwe betaalinstrumenten ontwikkeld met daaraan verbonden nieuwe risico’s. Er ontstaat een behoefte aan bescherming van de consument tegen deze risico’s. Betalingssystemen hebben een internationaal karakter gekregen. Het aantal spelers op de internationale markt van betalingssystemen neemt af en de noodzaak tot interoperabiliteit toe. Storingen in het girale betalingsverkeer hebben grote economische gevolgen.
De veranderingen in het nationale en internationale girale betalingsverkeer hebben geleid tot Europese regelgeving. Deze regelgeving betreft zowel het toezichtrecht als het privaatrecht. Ik behandel hierna achtereenvolgens de Europese regelgeving met betrekking tot de uitgifte van elektronisch geld en met betrekking tot betaaldiensten. Ik hanteer daarbij een chronologische volgorde.
U heeft op dit moment geen toegang tot de volledige inhoud van dit product. U kunt alleen de inleiding en hoofdstukindeling lezen.
Wanneer u volledige toegang wenst tot alle informatie kunt u zich abonneren of inloggen als abonnee.
