Gereduceerd tot een algoritme

Het is maandagochtend, 6:15 u in Rotterdam.

Langzaam wordt de slaapkamer lichter; de gordijnen bewegen automatisch langs de rails en het licht in de Wake-up Light zwelt verder aan. Schuldige is de Sleepcycle app op mijn Apple Watch. De app heeft uit verschillende variabelen opgemaakt dat het tijd is om op te staan: mijn hartslag is hoger, ik beweeg meer (en dus uit de REM fase) en mijn agenda geeft aan dat mijn eerste afspraak om 8.30u is – tijd om op te staan! Na een korte en onrustige nacht (aldus Sleepcycle) stap ik onder aanzwellend getril van mijn horloge uit bed.

Ik loop naar de keuken en zoek mijn ontbijt bij elkaar. Mijn horloge begint weer te trillen zodra ik naast de koelkast sta: MyFitnessPal. Als ik nog naar het strand wil dit jaar dan moeten de volgende ingrediënten in de blender: 60g havermout, 50g bosbessen en 100g magere kwark. Slaafs meet ik de bestandsdelen van mijn smoothie af terwijl de volgende notificatie zich aandient: JEFIT. Fitnessapp JEFIT weet via MyFitnessPal van mijn strandplannen en heeft een op maat gemaakt trainingsprogramma gemaakt. Hierdoor kom ik op 15 augustus precies uit op 73 kilo en 11% lichaamsvet.

Na de voorgeschreven oefeningen in de sportschool is het tijd om naar kantoor te gaan. Volgens Google Maps is het minder druk op de weg en ben ik wat eerder op kantoor vandaag – dat zal wel door de vakantietijd komen. Als ik in de garage kom staat de Tesla al zacht te spinnen met de airco op 22,5 graden. Voor de vorm (en de verzekering) hou ik mijn handen aan het stuur, maar eigenlijk hoef ik niets meer te doen; de auto weet precies hoe ik veilig op werk kom.

Mijn verzekeringspremie is aanzienlijk omlaag gegaan sinds ik heb gekozen voor een verzekering die afgesteld is op mijn rijgedrag. Een klein kastje onder de motorkap houdt alles bij: beheerst optrekken, niet te hard te rijden en beheerst bochtenwerk levert al snel een voordeel van 10-15 Euro per maand op. Als mijn zorgverzekering dit soort maatwerk in de toekomst ook aanbiedt dan kan ik misschien nog wel meer besparen! Het enige wat ik hoef te doen is mijn eet- en leefpatroon af te stemmen op de door de zorgverzekering en haar algoritmes geïdentificeerde 'gezonde levensstijl'.

Zoevend over de weg naar kantoor staar ik voor mezelf uit en denk ik verder: waar houdt dit eigenlijk op? Lagere premies wanneer je een bepaalde rijstijl aanhoudt kan betekenen dat je wordt bestraft met een hogere premie als je een keer 'lekker hard' optrekt, of je nieuwe auto test op een verlaten landweggetje. En hoe ver gaan de op maat gemaakte verzekeringen? Geen roker, maar af en toe een sigaretje op vakantie, jezelf trakteren op een BigMac omdat je de trein gemist hebt – kan dat nog 'ongestraft' of dwingen de algoritmes van de verzekeraar je met financiële prikkels in een vooraf bepaald keurslijf? Wellicht dat de overheid ook wel wat ziet in dergelijke 'conditionering'; (belasting)voordeel voor burgers die zich voorbeeldig gedragen. In China hebben ze de knoop al doorgehakt las ik.1

Complexe algoritmes kunnen bepalen wanneer we wakker worden, wat voor oefeningen we doen in de sportschool, hoe (en of) we rijden en of we in aanmerking komen voor een bepaalde baan. Ruilen we niet meer en meer van ons 'mens zijn' en onze persoonlijkheid in wanneer we ons gedrag baseren op wat een algoritme ons aanbeveelt?

Het is goed en noodzakelijk om met elkaar in discussie te treden over de verschillende kanten van technologische ontwikkelingen, en dit tijdschrift hoopt daar een bijdrage aan te leveren. Zo ook dit nummer, waarin onze auteurs hun gedachten delen over het gebruik van betaalgegevens, de genuanceerde aansprakelijkheid van online discussieplatformen en de ethische kant van hacken. Leest u snel verder!