Voorwoord

Capaciteitsgebrek op het elektriciteitsnet werd in de vorige aflevering van het NTE al geduid als een kink in de kabel voor de ontwikkeling van duurzame energie initiatieven. Ook in deze aflevering is weer aandacht voor deze problematiek.

Mr. Simone Pipping reikt in haar artikel ‘Net te weinig’ een aantal mogelijke oplossingen (op korte termijn) aan ter beperking en voorkoming van dat capaciteitsgebrek. De oplossingen die zij beschrijft variëren van het versoepelen van de redundantie-eisen, die zien op het dubbel (redundant) uitvoeren van een elektriciteitsnet, zodat een storing in een onderdeel van dat net niet leidt tot een transportonderbreking, tot cablepooling, waarbij maar één aansluiting op het elektriciteitsnet wordt gerealiseerd voor de invoering van zowel de opgewekte zonne-energie als de opgewekte windenergie.

De annotatie van mr. Pieter Leopold beziet de problematiek van capaciteitsgebrek op het net vanuit het perspectief van de transportplicht en de aansluitplicht van netbeheerders. In de geannoteerde uitspraak van de rechtbank Rotterdam van 20 november 2019 ging het om de vraag of een regionale netbeheerder mocht weigeren de door een aangeslotene gevraagde verzwaring van zijn aansluiting op het gewenste aansluitpunt te realiseren, omdat onvoldoende netcapaciteit aanwezig was. Deze vraag onderscheidt zich van de vraag of de netbeheerder een verzoek om transport mag weigeren wegens capaciteitsgebrek. De annotator bespreekt of het onderscheid tussen de transport- en de aansluitplicht zo scherp te trekken is.

Inmiddels heeft de minister van Economische Zaken en Klimaat in een brief van 8 juni jl. aan de Tweede Kamer uiteengezet welke maatregelen hij heeft genomen en nog gaat nemen om de problematiek rondom de netcapaciteit te verlichten. Netuitbreiding en -verzwaring blijven volgens de minister vooralsnog nodig als structurele oplossing, zodat netbeheerders fors moeten investeren om de transportcapaciteit uit te breiden. Als maatregelen met het meeste effect op de korte termijn noemt hij het verplicht stellen van een transportindicatie in de SDE+, zodat geen subsidie wordt gereserveerd voor projecten die niet binnen de voor de subsidie vereiste termijn gerealiseerd kunnen worden. Ook de gedeeltelijke openstelling van de spitsstrook voor het hoogspanningsnet zodat de reservecapaciteit in het net gebruikt kan worden, moet op de korte termijn soelaas bieden. De minister roept voorts partijen op om daar waar mogelijk technieken als congestiemanagement en opslag toe te passen.

Het bovenstaande tezamen met de aanbevelingen voor het proactief afstemmen van vraag en aanbod van netwerkcapaciteit, die in de vorige NTE-aflevering werden gedaan, zou toch verlichting moeten bieden.

Een bijdrage over een heel ander, maar niet minder actueel onderwerp, heeft de titel ‘Hoe kunnen woningen (verplicht) worden afgesloten van het aardgas?’. Mrs. George Rodenhuis en Sander Simonetti onderzoeken de juridische mogelijkheden om gasaansluitingen af te sluiten onder de huidige wet- en regelgeving, als experiment onder de Crisis- en herstelwet en vooruitlopend op de aanstaande nieuwe Omgevingswet. Zij halen de proeftuin Overvecht-Noord aan als illustratie. De auteurs zien nog grote uitdagingen als traditionele gaswijken verplicht overschakelen op nieuwe alternatieve energievoorziening.

Het wordt interessant te zien hoe bestaande en aankomende wetgeving zoals de Wet collectieve warmtevoorziening en de Energiewet tezamen afsluitbevoegdheden ter zake van de bestaande infrastructuur en aansluitverplichtingen ten aanzien van nieuwe duurzame energievoorziening gaan regelen.

Namens de redactie,

Michelle de Rijke