Redactioneel
dr. mr. M. van der Linden1 Het artikel is in de opmaak van het tijdschrift rechts als pdf beschikbaar.Woorden schieten te kort. Hoe kan ik nou een spitsvondig en licht verteerbaar redactioneel schrijven, terwijl een paar duizend kilometer verderop, dicht bij mijn bed, het onvoorstelbare toch gebeurt. Ik moet uitdrukking gegeven aan mijn zorg, verdriet, teleurstelling over het feit dat we als mensheid, als (internationaal) recht, zo dom, hardleers en onmachtig zijn. We kunnen onze hooggestemde idealen van vrede en veiligheid, universele mensenrechten niet waarmaken, niet eens op ons eigen continent. Of zitten we nu in de één stap achteruit na twee stappen vooruit?
De Oekraïense regering vraagt in een Tweet om donaties in cryptocurrencies2 en krijgt voor 12 miljoen dollar aan crypto binnen.3 Ja, ze zijn het echt, maar wel goed om dat eerst na te gaan voordat je doneert. Waarom zouden ze daarom vragen? Het is direct en snel. Donateurs kunnen anoniem blijven. Wellicht bereik je een ander publiek dan met giro 555 en de Oekraïense regering kan er direct over beschikken. Tussenpersonen en beperkende regels met betrekking tot financieren van terrorisme en witwassen worden omzeild. Het geld kan wellicht direct besteed worden aan wat men ervoor wil kopen. Misschien kan de Oekraïense regering een eigen token uitgeven, dat zou wellicht een slimme manier van fundraising zijn – met een vreemde bijsmaak?
Nu het normale betalingsverkeer met Rusland door sancties is getroffen, zou Rusland wellicht ook kunnen uitwijken naar crypto. Cryptocurrencies zijn echter vooralsnog kwantitatief zo'n marginaal verschijnsel, dat die de Russische economie niet gaan redden.4 In individuele gevallen is het misschien wel een goede manier om toch nog geld naar je geliefden in Rusland te sturen. En ik snap ook het standpunt van een crypto-dienstverlener wel, die niet puur op (vermeende) nationaliteit van zijn klanten z'n dienstverlening voor die klanten wil stopzetten of zelfs hun tegoeden wil bevriezen of inpikken.5 Aan de andere kant: wat is dan precies het verschil met die belachelijke jachten?
Naast het instrumentele gebruik van financiële dienstverlening ten behoeve van sancties, hebben we, ook te maken met de weaponizing van informatie. Je kunt geen goede journalistiek meer bedrijven zonder uitgebreid gebruik te maken van de diensten van fact-checkers.6 Wij weten dat de Russische bevolking een ander beeld voorgespiegeld krijgt dan wij. Nog nooit vertoonde blokkering van bepaalde bronnen.7 Het dilemma van desinformatie stond al op de agenda.8
Op LinkedIn lees ik hoe iemand uit mijn zakelijke netwerk alles uit haar handen heeft laten vallen, naar de grens tussen Polen en Oekraïene is gereden en daar efficiënt en daadkrachtig de handen uit de mouwen steekt. Bewonderenswaardig en inspirerend – waarom doe ik dat eigenlijk niet?
Hier worden de coronaregels vooralsnog afgeschaft, de dagen worden weer langer, het wordt warmer. Gelukkig maar, want we willen niet te veel Russisch gas verstoken. Brandstof is niet te betalen, dus we gaan elektrisch rijden of, nog beter, fietsen. We leveren een paar procent koopkracht in. En we krijgen vluchtelingen die opgevangen moeten worden. De ongemakkelijke vraag waarom het nu anders is dan bij eerdere stromen met andere vluchtelingen dringt zich op. En we maken ons zorgen, een derde wereldoorlog is ineens niet meer zo ondenkbaar als een paar maanden geleden.
Wij kunnen niet stoppen met leven, daar heeft ook niemand wat aan. Dus we vieren carnaval, genieten weer van vrijmibo's en gaan gewoon door met ons werk. Zoals, onder andere, het maken van een nieuw nummer van dit tijdschrift en het schrijven van een redactioneel. We hebben het gewoon over de kwalificatie van internettussenpersonen, IE-handhaving en Barbara Streisand (verschoven naar het volgende nummer), over rechtspraak, wat er op 't gebied van wetgeving gebeurt. Het lijkt business as usual. Schijn bedriegt.