Redactioneel

Eens per jaar verschijnt namens ons tijdschrift een themanummer. Ieder jaar weer is het kiezen van een geschikt thema een lastige opgave. Een themanummer gewijd aan het tijdelijke staatssteunkader van de Europese Commissie in het kader van COVID-19 lag voor de hand. Toch is daarvoor niet gekozen: op het gebied van de huidige gezondheidscrisis past ons als staatssteunjuristen in de eerste plaats bescheidenheid: ja, de collectieve en individuele steunregelingen die lidstaten treffen zijn zonder precedent en verdienen ook staatssteunrechtelijk nadere beschouwing. Dat doet ons tijdschrift, zij het op ingetogen wijze, doorlopend dit jaar. Zo zal in een van de komende nummers een uitgebreid interview verschijnen waarin namens de Europese Commissie wordt teruggeblikt op de toepassing van het tijdelijke staatssteunkader inzake COVID-19, en de effecten die het gehad heeft voor lijfsbehoud van ondernemingen, het economisch herstel en de (eenheid van de) interne markt.

In dit themanummer echter aandacht voor een andere (sluimerende) crisis: de opwarming van de aarde. 2020 was niet alleen het jaar van de Europese ‘Green Deal’ en de ‘Klimaatwet Verordening’, ook op nationaal niveau heeft de rechtsontwikkeling op het gebied van energie en klimaat niet stilgestaan. Te denken valt aan het recent gepubliceerde wetsvoorstel voor een nieuwe Warmtewet (‘Wet collectieve warmtevoorziening’), alsook de ‘contouren van de Energiewet’ die het daglicht zagen en een samenvoeging moet vormen van de thans nog bestaande Gas- en Elektriciteitswet.

In dit themanummer wordt een dwarsdoorsnee van deze onderwerpen besproken. Uiteraard met als rode draad het staatssteunrecht en de in dit tijdschrift veelvuldig behandelde aanpalende (Europese) rechtsgebieden zoals het mededingings- en het aanbestedingsrecht.

De eerste bijdrage in dit nummer is van de hand van Luke Haasbeek, lid van de juridische dienst van de Europese Commissie en tevens redacteur van dit tijdschrift. Van haar hand een bijdrage over de Europese ‘Green Deal’, zoals gepresenteerd door de Europese Commissie, alsook het voorstel voor een Europese Klimaatwet Verordening. In haar bijdrage gaat Haasbeek nader in op de inhoud van beide voorstellen, de daarin opgenomen (klimaat)doelstellingen, alsook bevoegdheidsverdelingen.

Als tweede in dit nummer gaat Greetje van Heezik nader in op een inmiddels veelbesproken alsook bekritiseerd onderdeel van de klimaatplannen van de Commissie: de introductie van een CO2-grenscorrectiemechanisme. Van Heezik gaat in het bijzonder in op de verenigbaarheid van een dergelijke ‘grensheffing’ met de internationale WTO-regels.

Als derde in dit themanummer een bijdrage uit de praktijk: Peggy van ’t Veer-Damen, werkzaam als jurist Europees recht bij de provincie Brabant, schreef (met ondersteuning van haar collega’s van Stimulus Programmanagement) een bijdrage over de praktische implicaties van het toepassen van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening op het gebied van milieusteun. Centrale vraag die daarbij gesteld wordt is of de AGVV voldoende toegerust is om de grote ambitie van de EU Green Deal te kunnen waarmaken. Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik u graag naar haar bijdrage.

Tot slot in dit nummer twee artikelen met een (meer) nationale energierechtelijke blik. Maurice Essers, Noud Louwers en Annika Graf gaan in hun bijdrage in op de nieuwe (concept) leidraad van de ACM over de toepassing van het mededingingsrecht op duurzaamheidsinitiatieven. Ondergetekende, tezamen met Marjolein Dieperink, schreef tot slot een bijdrage over het Nederlandse wetsvoorstel voor een nieuwe Warmtewet (Wet collectieve warmtevoorziening’), in het bijzonder de daarin opgenomen ‘aanwijzingsprocedure’ waarmee gemeenten een warmtebedrijf moeten gaan selecteren.

Ten slotte mogen ook in dit goed gevulde themanummer de vaste jurisprudentierubrieken niet ontbreken. De redacteuren van ons tijdschrift hebben voor u het afgelopen kwartaal de ontwikkelingen in de rechtspraak nauwlettend in de gaten gehouden. U vindt de weerslag daarvan terug in dit nummer.

Namens de redactie wens ik u veel leesplezier!

Maarten de Wit