Kerstmijmeringen (over fraude en de NBA)

Op 13 december 2022 publiceerde de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants ("NBA") de door haar aan de minister van Financiën verstuurde brief met suggesties ten behoeve van toekomstige wetgeving.2 In die brief – hierna: de "NBA-brief" – maakt de NBA ook een aantal opmerkingen over het (rapporteren over) frauderisicobeleid van ondernemingen en de rol van de accountant daarbij.

Ik heb niet gemist dat de NBA bestrijding van fraude en corruptie zeer belangrijk vindt en daartoe tal van initiatieven ontplooit.3 Evenmin is mij ontgaan dat de Raad van State een bijzonder kritisch advies heeft gepubliceerd over het ontwerp van het voorstel voor de Wet toekomst accountancysector.4 In dat advies merkt de Raad van State – terecht – op dat "een doordenking [mist] van de gevolgen van weer nieuwe regels in een reeds vergaand gereguleerde sector."

Het zal aan de tijd van het jaar liggen. Of wellicht is mijn gemoedstoestand door geopolitieke spanningen sowieso wat zwaarmoedig. Maar bij deze initiatieven van de NBA rondom fraude bekruipt mij precies hetzelfde gevoel dat een doordenking van de gevolgen van weer nieuwe regels ontbreekt. Ik schiet de NBA daarom graag te hulp bij het aanvullen van haar redenering:

1. Wij als NBA bedenken zelf dat het maatschappelijk verkeer van ons accountants verwacht dat wij uitvoerig moeten rapporteren over bestrijding van fraude en corruptie bij ondernemingen.
2. Ondernemingen – en dus ook de maatschappij – zien dit niet als grootste risico's.
3. Dus rapporteren ondernemingen er niet over.5
4. En dan kunnen wij accountants er ook niet over rapporteren.
5. Zou het dan kunnen dat wij als NBA – sprekend namens alle accountants – het bij het verkeerde eind hebben en dat wij onszelf een maatschappelijke verwachting hebben opgelegd die er eigenlijk niet is?
6. Nee, natuurlijk niet.
7. De maatschappij begrijpt zichzelf niet en weet eigenlijk niet wat ze wil.
8. Wij als NBA weten gelukkig wel wat de maatschappij eigenlijk wil, namelijk dat ondernemingen bestrijding van fraude en corruptie wél als belangrijk risico zien.
9. Daarom moet de wetgever ondernemingen verplichten daarover te rapporteren.
10. Dan kunnen wij accountants namelijk beter doen wat we zelf denken dat we moeten doen: in onze controleverklaring rapporteren over (bestrijding van) fraude en corruptie.
11. En zo leefden accountants nog lang en gelukkig.