Voorwoord

Geachte lezer,

De redactie is er weer in geslaagd om een (gebundeld) nummer samen te stellen met daarin relevante ontwikkelingen binnen het staatssteunrecht, zowel op nationaal als op Europees niveau. Zoals u bekend zal zijn wordt, daar waar relevant, aansluiting gezocht bij aansluitende rechtsterreinen zoals het aanbestedingsrecht of het mededingingsrecht. Ook de samenhang tussen het staatssteunrecht en het schaarse rechten leerstuk (zoals zich dat ontwikkeld heeft in de nationale rechtspraak) springt de laatste tijd in het oog, en wordt door de redactie voor u in de gaten gehouden.

Het zal u niet ontgaan zijn dat het staatssteunrecht de laatste tijd volop zijn plaats vervult in het maatschappelijk debat: sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne zien lidstaten zich genoodzaakt om de stijgende energieprijzen te compenseren door steunregelingen op te tuigen waar zowel energiebedrijven als huishoudens van profiteren. De ene lidstaat is daarbij in staat om een grootschaliger steunpakket op te tuigen dan de ander, hetgeen vragen oproept over onderlinge solidariteit en de mogelijke fragmentatie van de Europese interne markt.

In deze editie een bijdrage van de hand van Reinder de Vries over de nationalisatie van Uniper door de Bondsrepubliek Duitsland. De Duitse regering zag zich genoodzaakt om in te grijpen in de ‘spagaat’ waarin Uniper terecht was gekomen tussen enerzijds hoogoplopende energiekosten aan de inkoop kant (vanwege het verbreken van de inkoopcontracten met Gazprom) en anderzijds de tarieven (en de daarbij geldende plafonds) die aan afnemers konden worden gerekend. De Vries analyseert nauwgezet de beoordelingswijze van de verenigbaarheid van de steunmaatregel door de Europese Commissie. Dit levert een nuttig inzicht op in de verschillende stappen die de Commissie bij de beoordeling van een dergelijke maatregel doorloopt.

Eveneens in de ‘energiehoek’ een bijdrage van Snoek en De Wit (ondergetekende) over de nieuwe richtsnoeren voor klimaat en energie die door de Commissie dit jaar zijn uitgevaardigd. De auteurs analyseren de wijzigingen die de EC ten opzichte van de voorganger van deze richtsnoeren heeft aangebracht, en brengen kernachtig de inhoud van de beoordelingssystematiek voor de lezer in kaart. Een waardevolle bijdrage voor diegenen die beter willen begrijpen op welke gronden de Europese Commissie voortaan de verenigbaarheid van steunregelingen ten behoeve van het tegengaan van klimaatverandering zal toetsen.

Tot slot in deze bijdrage een commentaar van Julie Leroy naar aanleiding van het verschijnen van de boekuitgave van de doctoraatthesis van Wout De Cock. De Cock deed jarenlang onder meer jurisprudentie onderzoek naar de toepassing van het staatssteunrecht door Belgische rechtscolleges. Zijn publicatie zal voor de staatssteunbeoefenaar in België vermoedelijk al snel tot het ‘standaardwerk’ gerekend worden. Om met de woorden van Leroy te spreken: ‘De Cock heeft [..] jarenlang via alle denkbare kanalen de Belgische rechterlijke uitspraken verzameld waarin maatregelen worden getoetst aan de EU-staatssteunregels of deze regels (zijdelings) aan bod komen. Reeds voor die bewonderenswaardige inspanning alleen al, verdient het onderzoek een prijs.’

Kortom, u heeft genoeg om bij te lezen. Ik wens u daar namens de redactie oprecht veel leesplezier bij.

Maarten de Wit