Legal Performance Assessment: generieke compliance op weg naar business legal excellence
prof. mr. A.J.P. Brack*
en aanleiding
De financiële sector heeft ons niet alleen een economische crisis van formidabele omvang gebracht, maar ook een aantrekkelijk concept met grote potentie: compliance. Weliswaar zijn er sectoren, zoals de ‘regulated industry’ van de geneesmiddelenproductie en beleidsterreinen zoals die van milieuhygiëne en zorg voor de natuurlijke omgeving, waarin het begrip compliance niet van vandaag of gisteren is, maar compliance heeft gedurende het afgelopen decennium in elk geval in de financiële sector een hoge vlucht
Artikel kopen € 79,00 excl. BTW
In plaats van abonneren kunt u dit artikel ook afzonderlijk kopen.
genomen. De verdere ontwikkeling van dit concept dreigt echter te stagneren. Zo vragen meerdere auteurs in de bundel ‘10 jaar Compliance’1 zich vertwijfeld af hoe het ondanks compliance heeft kunnen gebeuren dat er zo’n grote financiële vertrouwenscrisis kon ontstaan. Ook al om te voorkomen dat in de onvermijdelijke zoektocht naar een zondebok ons mooie concept al te kwetsbaar wordt, lijkt het een goed idee het te verbreden en te reactiveren, te activeren over de volle breedte van het bedrijfsleven. Het is namelijk nogal curieus dat compliance vrijwel altijd beperkt wordt tot de financiële sector, bijvoorbeeld in vakliteratuur, zoals in dit tijdschrift, en met betrekking tot opleidingen, hoewel gangbare definities van het concept hiertoe geenszins nopen. Compliance dreigt opgesloten te raken in die betrekkelijk kleine naar binnen gekeerde wereld, terwijl het in alle sectoren van het bedrijfsleven goede diensten zou kunnen bewijzen. Deze wereld van de compliance vertoont bovendien behoudende en reactieve trekken: men is eerst en vooral op de toezichthouder georiënteerd. De toezichthouder is er in geslaagd het initiatief naar zich toe te trekken en bepaalt de agenda. Exemplarisch is het volgende. Meerdere auteurs maken in de bundel 10 Jaar Compliance met groot ontzag melding van één en dezelfde toespraak (over het belang van een integriteitsbewuste cultuur) door een vrouwelijke DNB-directeur, gehouden in het voorjaar 2009. Dat moet een toespraak geweest zijn!
In kringen van compliance officers en compliance consultants is men eveneens van mening dat er iets moet veranderen. Een groep die zich Olivier noemt2 heeft onlangs een ‘Compliance Position Paper’ gepubliceerd: met als ondertitel ‘Bijdragen aan verandering’ maakt de groep zelfs melding van een nieuwe visie op compliance.3 Het blijkt vooral te gaan om een duidelijker positionering van de compliancefunctie in de bedrijfsorganisatie. Compliance was er wel voordat de crisis uitbrak, maar er werd blijkbaar niet naar geluisterd. Hoewel deze groep in het voorwoord van het paper stelt dat de compliancefunctie gebaat is bij een verbreding en verscherping van de reikwijdte van het vakgebied, is de focus van het paper toch sterk op de financiële sector gericht. Ook hier blijkt dat niet uit de definitie van compliance, die voortreffelijk is en breed toepasbaar en die ik hier graag overneem:
Onder ‘compliance’ wordt verstaan het voldoen aan wet- en regelgeving en interne gedragsregels van de onderneming. De interne gedragsregels bevatten onder meer regels met betrekking tot de integere bedrijfsvoering. Integere bedrijfsvoering is het geheel van maatregelen en procedures ten behoeve van de stakeholders van de onderneming gericht op het tegengaan van: (a) belangenverstrengeling; (b) strafbare feiten; (c) het schaden van vertrouwen in de onderneming of de markt; of (d) handelingen die ingaan tegen hetgeen volgens het ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt.
In een voetnoot die hierop volgt wordt in het paper verwezen naar financiële wetgeving, om precies te zijn naar artikelen van de Wft, maar het is van groot belang er op te wijzen dat er in deze omschrijving of definitie niets is opgenomen dat specifiek is voor de financiële sector! Blijkbaar zijn sommige compliance professionals zo bijziend geworden dat het ze niet meer opvalt dat de financiële wetgeving teksten bevat die een algemene gelding hebben voor het gehele bedrijfsleven. Hoe dan ook, het is van belang op te merken dat in deze definitie de focus ligt op de onderneming die geacht wordt compliant te zijn en dat een verwijzing naar de dominantie van de toezichthouder terecht achterwege blijft. De praktische gerichtheid op de financiële sector valt vooralsnog te billijken, althans te verklaren, vanwege het broodnodige zelfreinigend vermogen dat daar kennelijk heeft ontbroken.
U heeft op dit moment geen toegang tot de volledige inhoud van dit product. U kunt alleen de inleiding en hoofdstukindeling lezen.
Wanneer u volledige toegang wenst tot alle informatie kunt u zich abonneren of inloggen als abonnee.
