Collectieve acties en zorgplicht
mr. W.M. Schonewille*
De op financiële ondernemingen rustende zorgplicht heeft
zich de afgelopen vijftien jaar ontwikkeld van een onderwerp
dat een beperkte juridische relevantie had tot een onderwerp
dat aanleiding geeft tot intensieve juridische discussies
in een steeds groter aantal gevallen. Terecht wijdt het
Tijdschrift voor Compliance daarom een special aan dit onderwerp
vanuit een veelvoud aan invalshoeken.
Iets vergelijkbaars geldt voor collectieve acties: de mogelijkheid
om in de vorm van een collectieve actie te procederen
is sinds
Artikel kopen € 79,00 excl. BTW
In plaats van abonneren kunt u dit artikel ook afzonderlijk kopen.
6 april 1994 al geregeld in art. 3:305a BW. De
belangstelling voor dit artikel is eigenlijk pas aan het einde
van de jaren negentig van de vorige eeuw ontstaan. De echte
doorbraak dateert zelfs van het begin van de eenentwintigste
eeuw. De Vie d’Or, World Online, effectenlease en de
woekerpolissen: stuk voor stuk zaken waarin de collectieve
actie een hoofdrol speelde. Zozeer zelfs dat de wetgever
met nieuwe regelgeving is gekomen, waarbij het mogelijk is
(populair gezegd) ‘collectief te schikken’. Wordt een regeling
bereikt met belangenbehartigers, dan bestaat sinds juli
2005 de mogelijkheid om de bereikte regeling verbindend
te verklaren. Wil een onder de regeling vallende gedupeerde
de regeling niet, dan zal hij om zijn recht op procederen niet
te verliezen nadrukkelijk moeten verklaren niet gebonden te
zijn aan deze regeling (de zogenaamde opt-out verklaring).
Samenloop van collectieve acties en zorgplicht is bepaald
niet vanzelfsprekend. Collectieve acties zijn immers bedoeld
voor gebruik in zaken waarin sprake is van gelijksoortige
belangen. Dat daarvan in zorgplichtzaken sprake is, is zeker
niet op voorhand duidelijk. Bij zorgplichtzaken gaat het
steeds weer om de omstandigheden van het geval. Dat leidt
tot interessante juridische vragen: kan in zaken, waarin de
omstandigheden van het geval doorslaggevend zijn, überhaupt
sprake zijn van gelijksoortige belangen? En als dat zo
is, wanneer en onder welke omstandigheden dan wel? En:
waar ligt dan de eventuele grens?
In deze bijdrage zal ik nader ingaan op de rol die de zorgplicht
van financiële ondernemingen tot op heden heeft gespeeld
in collectieve acties. Ik beperk me daarbij tot zaken
waarbij sprake was van een collectieve actie in de zin van
art. 3:305a BW (het gaat dus om gevallen waarin niet één of
meer individuele slachtoffers in persoon procederen, maar
om procedures aangespannen door een stichting of vereniging
ter behartiging van de belangen van groepen slachtoffers)
en/of sprake was van een massaschadezaak, waarin een
minnelijke regeling is bereikt. Een hoofdrol zal daarbij zijn
weggelegd voor de omvangrijke jurisprudentie op het terrein
van de effectenlease-affaire,1 maar ook andere gevallen van
daarna zullen de revue passeren.
U heeft op dit moment geen toegang tot de volledige inhoud van dit product. U kunt alleen de inleiding en hoofdstukindeling lezen.
Wanneer u volledige toegang wenst tot alle informatie kunt u zich abonneren of inloggen als abonnee.
