Te biecht, of niet?
mr. H.J. van den Noort*
Een ondernemer die binnen zijn onderneming te maken
krijgt met omkoping van een ambtenaar in het buitenland,
zou kunnen overwegen deze feiten zelf te melden bij het
Openbaar Ministerie (OM). De vraag is echter wat hij kan
verwachten als hij te biecht gaat. Deze bijdrage beschrijft de
mogelijk zeer vergaande consequenties van het zelf melden
van omkopingsfeiten. De keuze om omkopingsfeiten al dan
niet te melden lijkt misschien een eenvoudige, maar is dat in
de
Artikel kopen € 79,00 excl. BTW
In plaats van abonneren kunt u dit artikel ook afzonderlijk kopen.
meeste gevallen niet.
Omkoping van ambtenaren in het buitenland is een actueel
onderwerp. Dat blijkt ook uit de recent verschenen brochure
‘Eerlijk zakendoen, zonder corruptie’ (‘de brochure’). De
brochure is een gezamenlijke uitgave van de werkgeversorganisaties
VNO-NCW en MKB Nederland, de International
Chamber of Commerce Nederland en de Ministeries
van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Buitenlandse
zaken en Veiligheid en Justitie.1 De brochure heeft
als doel Nederlandse ondernemingen die worden geconfronteerd
met omkoping van ambtenaren in het buitenland ‘te
helpen’.2 Een onderneming die worstelt met de vraag wat te
doen als een van haar medewerkers in het buitenland aanloopt
tegen een ambtenaar die vraagt om een steekpenning,
vindt het antwoord in deze brochure. Maar ook de onderneming
die zich afvraagt of een medewerker in Nederland kan
worden vervolgd voor het geven van een steekpenning aan
die buitenlandse ambtenaar, weet na lezing van de brochure
dat vervolging in Nederland mogelijk is. Veel Nederlandse
ondernemingen die actief zijn in het buitenland hebben vragen
over omkoping en de brochure voorziet zonder meer in
een behoefte aan informatie.
Aandacht voor het onderwerp omkoping (binnen en buiten
Nederland) is er volop: in de media, de politiek en in de
rechtspraktijk. Zo kopte het NRC Handelsblad in november
2012 dat een politicus zich zou hebben laten omkopen door
een bevriende projectontwikkelaar.3 Dezelfde politicus zou
de huidige Staatssecretaris van Financiën hebben gesteund
in zijn verkiezingscampagne door een groot billboard met
het portret van de staatssecretaris te doen verrijzen langs een
snelweg.4 Dat leidde tot een stroom Kamervragen.
Het Ministerie van Veiligheid en Justitie stelt voor het strafmaximum
van omkoping te verhogen in het Wetsvoorstel
versterking bestrijding financieel-economische criminaliteit
(‘wetsvoorstel’).5 In december 2012 is het wetsvoorstel
akkoord verklaard door de ministerraad en voor advies gezonden
naar de Raad van State. De Raad van State zal zich
nu (onder andere) moeten buigen over de voorgestelde verhoging
van het strafmaximum van ambtelijke corruptie van
vier naar zes jaar gevangenisstraf en verhoging van de geldboete
naar de vijfde categorie (€ 78.000).
Ondertussen onderzoekt het OM vooral omkoping van Nederlandse
ambtenaren en oordeelt de strafrechter naar het
zich laat aanzien vaker over omkoping van Nederlandse
ambtenaren.6 Uit een recente publicatie blijkt overigens dat
sinds maart 2001 in Nederland geen (rechts)personen zijn
gestraft voor omkoping van buitenlandse ambtenaren. In
2013 zullen echter twee zaken ter terechtzitting worden behandeld,
terwijl vier zaken nog worden onderzocht.7
Ten behoeve van het Nederlandse bedrijfsleven verschijnt
nu de brochure over omkoping, waarin wordt gesteld dat de
overheid ondernemingen kan helpen. Het kan ‘nuttig zijn
zelf contact te zoeken met de Rijksrecherche of de landelijk
corruptieofficier van justitie van het Openbaar Ministerie
[…]. Deze instanties kunnen antwoord geven op vragen,
[…], zonder dat u meteen als verdachte wordt beschouwd’.8
Ook informatie over omkoping door niet in Nederland gevestigde
bedrijven kan worden doorgegeven aan de Rijksrecherche
of het OM. Deze informatie kan vervolgens worden
uitgewisseld met de autoriteiten van het land waar het buitenlandse
bedrijf is gevestigd en de autoriteiten van het land
U heeft op dit moment geen toegang tot de volledige inhoud van dit product. U kunt alleen de inleiding en hoofdstukindeling lezen.
Wanneer u volledige toegang wenst tot alle informatie kunt u zich abonneren of inloggen als abonnee.
