Over-The-Counter (OTC) Clearing Derivaten onder EMIR. Kostbare Veiligheid voor Pensioenfondsen?

Roger Coenen, 15 december 2012 11:44 Onder het regime van de European Market Infrastructure Regulation (EMIR) dienen zowel financiële als niet-financiële tegenpartijen hun Over-The-Counter derivaten transacties af te wikkelen bij zogenoemde centrale tegenpartijen (Central Counterparties). Dit regime geldt voor de 27 landen van de Europese Unie. De wet is van kracht sinds 16 augustus 2012 en vanaf 2013 zou EMIR bindend moeten zijn. Echter, op 3 december jl. werd aangekondigd dat pas medio 2014 gevolg moet worden gegeven aan het regime. Voor pensioenfondsen heeft dit Clearing regime een aanzienlijke kostenimpact. EMIR is opgezet om stabiliteit te creëren op de Europese financiële markten en vooral het verminderen van tegenpartij risico voor de handelende partijen geldt als een belangrijke reden. Het faillissement van Lehman Brothers in september 2008 heeft een stroom aan regelgeving in gang gezet. Hoewel pensioenfondsen een tijdelijke vrijstelling hebben voor deze verplichte afwikkeling, betekent dit zeker niet: uitstel is afstel. Deze vrijstelling is gericht op het voorkomen van disproportionele kosten voor pensioenfondsen, die uiteindelijk op het bordje van de pensioengerechtigde komen. Bij OTC-derivaten transacties is het gebruikelijk om onderpand (collateral) te storten bij de tegenpartij. Dit gebeurt ter beperking van het risico van het niet nakomen van de financiële verplichtingen, tijdens de looptijd van derivaten contract. Afhankelijk van de ontwikkeling van de prijs van de onderliggende waarde in het derivaten contract, dient de ene partij collateral (bij) te storten bij diens tegenpartij. Collateral kent de vorm van initial margin en/of variation margin. Onder het nieuwe regime geldt dat alle tegenpartijen – en dus ook pensioenfondsen – verplicht worden om de variation margin te voldoen in cash (en niet meer in effecten zoals gebruikelijk was). Voor een pensioenfonds is er echter weinig prikkel om grote hoeveelheden cash aan te houden, aangezien het rendement hierop vrijwel nul is. Via de repo markt kan het pensioenfonds cash genereren, maar dit is niet kosteloos. EMIR zal pensioenfondsen dus opzadelen met hogere kosten voor marginvereisten en met een hoger tegenpartij risico, voortvloeiend uit de repo transactie. Het nieuwe regime heeft als uitgangspunt: risicoreductie, maar zorgt voor meer kosten en ook risico. Alhoewel verplichte Clearing van OTC-derivaten pas medio 2014 van kracht wordt, dienen marktpartijen rekening te houden met de implicaties van deze regelgeving. Pensioenfondsen gaan hogere kosten tegemoet zien en processeninrichting moet efficiënter.