Collectieve arbeidsvoorwaardenvorming: vrijheid van partnerkeuze?

De zaak TUI als pars pro toto

De ontwikkelingen in de arbeidsverhoudingen in ons land veranderen het bestaande stelsel van collectieve arbeidsvoorwaardenonderhandelingen. Partijen met hun vertrouwde positie aan de onderhandelingstafel kunnen daardoor in een andere, nieuwe positie komen te staan. De zaak TUI is daarvan een 'stunning example'. De afwijzing van vakbonden aan de onderhandelingstafel ten faveure van de ondernemingsraad stelt het recht op collectief onderhandelen van de meer traditionele vakbonden op de proef. Nu er geen wettelijke regels zijn met betrekking tot toegang tot collectieve onderhandelingen over arbeidsvoorwaarden – met een breed bindende werking –, rijst de vraag of er vrijheid van 'partnerkeuze' bestaat, óf dat die vrijheid aan banden moet worden gelegd en vervolgens langs welke weg.

1. Inleiding

Het systeem van collectieve arbeidsvoorwaardenvorming waarmee de cao en cao-onderhandelingen nog steeds onverbrekeli...

Verder in dit artikel:

De zaak TUI als pars pro toto

1. Inleiding

2. Het vertegenwoordigingsvraagstuk

3. Onderhandelingsexclusiviteit: machtsverhoudingen aangetast

3.1. Korte voorgeschiedenis

3.2. De TUI-case: exclusiviteit voor de ondernemingsraad

3.3. Wat leert TUI

3.3.1. Wat leert de Hoge Raad hierover?

3.3.2. Wat is de lesson to be learned?

4. Twee opties

4.1. Optie 1: Rangorde, bevoorrechte status

4.2. Optie 2: Vereisten voor deelname aan onderhandelingen; toetsingskader

5. Beginsel representativiteit: vertegenwoordigen en representeren

6. Toetsingskader ten behoeve van kwalificatie

6.1. Onafhankelijkheid

6.2. Continuïteit

6.3. 'Tariffähigkeit'/countervailing power

6.4. Achterban/effectieve betrokkenheid

6.5. Efficiëntie en doelgerichtheid

7. Institutionalisering

8. De ondernemingsraad als partij

8.1. De vraag van de vrijheid

8.2. De ondernemingsraad als gekwalificeerde onderhandelingspartner

9. Tot slot