Redactioneel Compliance & Marktmisbruik
Karen Fluks Redactie Tijdschrift voor Compliance Het artikel is in de opmaak van het tijdschrift rechts als pdf beschikbaar.Het laatste en zesde nummer van 2015 staat in het teken van het thema Compliance & Marktmisbruik. Verder komen ook andere onderwerpen aan bod die het lezen waard zijn. Het zal u opvallen dat we ook in dit nummer een bijdrage hebben mogen opnemen van een tweetal oud-redactieleden. We danken Wim Lieve voor zijn bijzondere bijdrage aan dit nummer. U leest niet alleen een interview van zijn hand. Hij heeft een enorme bijdrage geleverd aan het totale resultaat van dit nummer. Sjoerd Boerma, u kent hem van Lessons Learned, blijft voor u schrijven. We danken hem dat hij als vaste medewerker verbonden blijft aan het tijdschrift. Met dit nummer waarin theorie en praktijk worden afgewisseld beoogd de redactie weer een bijdrage te leveren aan de verdere professionalisering van het boeiende beroep van Compliance Officer. In een willekeurige volgorde geef ik de ‘highlights’ weer. Sjoerd Boerma laat in zijn rubriek zien waar het bij de implementatie van de Anti-Corruptie Policy mogelijk te ver kan gaan als het gaat om de privacy van de medewerkers van Wilurn NV. Karssing bespreekt in zijn pleidooi de meester-gezelrelatie als instrument voor kennismanagement. Hij bespreekt de valkuilen en wanneer de meester en de gezel deze (h)erkennen de relatie beter kan worden onderhouden. De procesfacilitator wordt daarbij als belangrijke succesfactor gezien. De vraag is of de Compliance Officier die rol moet willen hebben. Immers hij/zij is ook van de inhoud. Wel kan de Compliance Officer ambassadeur zijn voor dit instrument. Meynaar bespreekt de wijze waarop het monitoren en opsporen van marktmanipulatie kan worden georganiseerd en uitgevoerd. Actieve monitoring geldt thans voor marktpartijen die deelnemen aan geautomatiseerde handel en High Frequency Trading (HFT). Vanaf juni 2016 wordt de huidige Marktmisbruik Richtlijn (MAD I) vervangen door de MAR en MAD II. Tezamen met MiFiD II en MiFiR is er sprake van een marktmisbruikregime. Bij markmanipulatie hoeft er geen sprake te zijn van voorwetenschap van de partijen die de markt manipuleren. Ze handelen vaak met de intentie de spread van een financieel instrument te beïnvloeden of de impressie te wekken bij andere marktpartijen dat er een verandering in de prijsvorming of een toename in het handelsvolume plaatsvindt. Actieve monitoring in het algemeen en detectie in het bijzonder kan volgens ESMA het beste geschieden op basis van een geautomatiseerd monitoringsysteem. De behandeling van alerts dient te geschieden door zeer goed opgeleide en ervaren medewerkers. Gedegen audit trail is belangrijk voor het reconstrueren van de analyses al dan niet gevolgd door melding aan de toezichthouder. Ali beschrijft de automated surveillance solutions, een waardevol middel voor traders in het opsporen van marktmisbruik. Er wordt bij de detectie van verdachte situaties gebruikgemaakt van zgn. pre-defined scenarios Bitlloch komt met een verkorte weergave van het rapport dat AFM en DNB gezamenlijk hebben opgesteld over de risicobeheersing rondom de benchmarks. De rol van de Compliance Officer is daarbij belangrijk. Ze geeft een overzicht van de Good Practices en praktijkvoorbeelden. Brack beschrijft uitvoering het proefschrift van Margot Aelen, waar zij de beginselen van goed martktoezicht specifiek en diep behandeld. Hij concludeert dat het verplichte kost is en een onmisbaar naslagwerk voor advocaten en bedrijfsjuristen, die willen beoordelen of een besluit van een markttoezichthouder aantastbaar zou kunnen zijn. Een van Aelen haar aanbevelingen is dat de toezichthouders een Onafhankelijke Transparantie Functionaris (kortweg OTF) benoemen. Brack komt op grond van het proefschrift tot een voorstel voor het invullen van die rol bij DNB: Margot Aelen. In het interview met Van Gerwen geeft hij als Hoofd Efficiënte Kapitaalmarkten een doorkijk in de monitoringroom van de AFM. Het lijkt op een dealingroom, waarbij opvallende koersbewegingen worden gevolgd en onderzocht. En soms wordt besloten de handel stil te leggen. Verder wordt ingegaan op de nieuwe Europese regelgeving: opvallende orders moeten worden gemeld (momenteel alleen opvallende transacties) én de broker moet hiernaar actief op zoek. Dat betekent straks niet meewerken aan de orderinleg én daar dan ook melding van doen. Straks wordt het duidelijker op grond van de Suspicious Transaction and Orders Reporting (kortweg STOR), dat de instelling ook aan AFM moet melden dat ze bekend is met de intentie tot handel met voorwetenschap. Kramer-Heuveling en Tuinstra behandelen het onderwerp benchmarks, aan welke eisen moeten worden voldaan, en het verbod op manipulatie van benchmarks. Dit verbod is geregeld in de Verordening Marktmisbruik. Deze Verordening treedt per juli 2016 inwerking. Het verbod is thans geregeld in de Wft. De prijs van een financieel instrument wordt vastgesteld op basis van een benchmark. Bij een benchmark zijn verschillende partijen betrokken, een bijdrager, een beheerder en een gebruiker. AFM en DNB komen in februari 2015 tot de conclusie dat benchmarks hierdoor altijd gevoelig zijn voor marktmanipulatie, nl. door de uiteenlopende belangen van die betrokken partijen. Zij pleiten dan ook voor transparantie in het totstandkomingsproces. De Haan en Kool lichten Solvency II aan de hand van een globale verkenning toe. Het doel van de richtlijn is onder meer het realiseren van een betere werking van de interne verzekeringsmarkt en een betere bescherming van de polishouders. De nieuwe kwantitatieve vereisten sluiten beter aan bij de daadwerkelijke economische risico’s, en de verzekeraar dient te beschikken over een doeltreffend governancesysteem dat zorgt voor een gezonde en prudente bedrijfsvoering. Mede daarom zijn er een viertal sleutelfuncties benoemd, waaronder de actuariële functie. Van de Linde doet een oproep aan de Compliance Officers van grondstofhandelaren een discussie te starten opdat het duidelijk wordt of een handelaar in bijvoorbeeld bananen weet wanneer hij als een beleggingsonderneming in de zin van de MifiD wordt gekwalificeerd en derhalve over een vergunning moet beschikken om te mogen handelen in bananen. Nationale Compliance Award Het Tijdschrift voor Compliance is genomineerd voor de Nationale Compliance Award. Het Nederlands Compliance Instituut kent jaarlijks de Nationale Compliance Award toe aan de persoon of de instelling die zich bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt voor het vakgebied compliance en de professionalisering van de compliance functie in het bijzonder. De toelichting op de nominatie kan kort als volgt worden samengevat: ‘Het eerste nummer van het TvCo werd uitgebracht in januari/februari 2001. Waar het in de eerste jaren voornamelijk ging over de naleving van bepaalde regels, is het nu verschoven naar meer en meer een strategisch organisatiekundig beroep. Compliance Officers kijken nu voorbij de naleving van regels, kijken meer naar het gedrag en de context waarin dat gedrag ontstaat. De redactie van het TvCo heeft bijgedragen aan de professionalisering van de compliance functie door in iedere editie de lezer te informeren over de huidige stand van zaken en ook een blik vooruit te geven. De artikelen zijn divers qua onderwerpen. De kwaliteit van de artikelen is hoog. De redactie schroomt het niet om kritiek te uiten. Kortom, een tijdschrift dat veel Compliance Officers in Nederland nodig hebben om goed beslagen ten ijs te komen.’ Op basis van stemmen wordt de winnaar van de Award bepaald. Daarom nodigen wij u als lezer uit uw stem uit te brengen en dat kan vanaf 22 december 2015 t/m 8 januari 2016 via de website www.compliance-instituut.nl . De uitreiking vindt plaats op de Relatiedag Compliance op 4 februari 2016, Kasteel Nyenrode. Ik wens u veel leesplezier en een goed 2016 toe!
