Third Parties and Transaction Monitoring

Voor u ligt een nieuw nummer van Tijdschrift voor Compliance. Een nummer dat al eerder gepland stond, maar om uiteenlopende redenen diverse keren is uitgesteld. Wij zijn de schrijvers erkentelijk voor hun bijdrage en dankbaar voor hun geduld dat nodig bleek voordat wij over konden gaan tot publicatie. In het nummer vindt u bijdragen die zien op verschillende aspecten van het tegengaan van financieel economische criminaliteit en de uitdagingen hierbij. 

We publiceren een artikel dat is gebaseerd op het succesvol afgeronde promotieonderzoek van Maria Pia Sacco genaamd 'De rol van de tussenpersoon bij internationale omkoping' aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Op 5 november jl. vond de promotieplechtigheid plaats onder leiding van haar twee promotoren Sharon Oded en Paolo Vanin. Sacco richt zich op de rol van ABC-certificering en bekijkt ze dit instrument vanuit een juridisch en economisch perspectief om licht te werpen op hoe het van invloed kan zijn op de afschrikking van omkoping door bedrijven via tussenpersonen.

Volgens statistieken van de OESO zijn tussenpersonen betrokken bij 71% van de buitenlandse omkopingszaken. Het regelgevingskader dat dit fenomeen aanpakt, bestaat uit een combinatie van verplichte en vrijwillige maatregelen. Aan bod komt het regelgevingskader: het OESO-verdrag inzake de bestrijding van omkoping van buitenlandse ambtenaren bij internationale zakelijke transacties (OESO-verdrag) en de Amerikaanse Foreign Corrupt Practices Act (FCPA) in de criminalisering van bedrijven, zelfs wanneer steekpenningen indirect zijn betaald door derden.

Saccobeschrijft de verschillende wijzen van ABC-certificering en betrekt daarin (i) ISO 17021-1 (bevat principes en eisen in verband met de competentie, consistentie en onpartijdigheid van instellingen die audits en certificatie van allerlei soorten managementsystemen leveren) en (ii) ISO 17021-09 (competentievereisten voor audits en certificering van managementsystemen ter bestrijding van omkoping). Ze concludeert dat de wildgroei van ABC certificering aanmerkelijk wordt tegengegaan wanneer certificerende bedrijven zowel de vereisten van ISO 37001 als wel die van ISO 17021-1 en ISO 17021-9 toepassen. Grotere transparantie en verantwoordingsplicht van het door Sacco voorgestelde accreditatieproces van ABC-certificatie-entiteiten zou kunnen worden bereikt door de introductie van een onafhankelijke instantie die toezicht houdt op certificatiebedrijven

Dennis Mijnheervonden we weer bereid een interview te houden over een actualiteit. Dit keer interviewde hij Evert Houtman en Alice Krispijn van het Ministerie van Financiën over de FATF-evaluatie die in Nederland gaande is. De Financial Action Task Force (FATF) evalueert leden om te beoordelen in hoeverre zij de internationaal vastgestelde standaarden ten aanzien van het tegengaan van witwassen en terrorismefinanciering juist hebben geïmplementeerd en effectief uitvoeren. Voor landen die geëvalueerd worden staat er veel op het spel, zo ook voor Nederland. Een slechte beoordeling heeft veel nadelige gevolgen. De voorbereidingen zijn dan ook al lang geleden van start gegaan en staan in het teken van het verzamelen van informatie bij betrokken toezichthouders, instanties en opsporingsdiensten die zich bezighouden met het tegengaan van witwassen en terrorismefinanciering. Naast het invullen van vragenlijsten en documentatie waarin de veelzijdige aanpak uiteen wordt gezet aan de hand van voorbeelden en statistieken, komt ook een team evaluatoren naar Nederland voor interviews. In het voorjaar van 2022 wordt het eerste conceptrapport verwacht.

Shanne Verkerk beschrijft in haar artikel over het nieuwe EU Sanctieregime tegen mensenrechtenschendingen de achtergrond, de reikwijdte en de werking van het Sanctieregime. Het regime maakt onderdeel uit van het Europese preventieve instrumentarium waarbij aandacht wordt besteed aan de rechtsbescherming voor de gesanctioneerde personen en entiteiten. Met name de vormgeving ervan wordt onder de loep genomen maar ook gaat zij in op de mogelijke gevolgen voor (rechts)personen die met een gesanctioneerde entiteit of persoon van doen hebben. Uit het artikel blijkt dat het EU Sanctieregime niet vrij blijkt te zijn van uitdagingen en dat oplettendheid is geboden voor degenen die met het Sanctieregime worden geconfronteerd.

Ten slotte publiceren we een verslag van een podcast door Peter van Leusden. Van Leusden schoof aan in de podcast 'Compliance adviseert' van Erik Reissenweber. Met zijn collega Frederique van Binnebeke praat hij in deze podcast met deskundigen over compliance en integriteit bij financiële instellingen. Van Leusden spreekt met Greetje Bos, nu wethouder in Breda en daarvoor 16 jaar officier van justitie, over ondermijnende criminaliteit. Aanleiding voor deze podcast was de problematiek met betrekking tot drugs. Beiden betogen dat drugscriminaliteit een groot maatschappelijk probleem is. Poortwachters, zoals financiële instellingen spelen een belangrijke rol bij het tegengaan van drugscriminaliteit. Immers, de onderwereld maakt graag gebruik van de faciliteiten van de bovenwereld. Vanuit de overheid zou meer voorlichting moeten komen over hoe het systeem van poortwachters is ingericht en waarom het zo is ingericht. De rol van de Compliance Officer is extreem belangrijk. Die moet zijn werk op een goede manier kunnen inrichten en kunnen zien wat nodig is in de organisatie om ons financieel bouwwerk integer te kunnen houden.

Karen Fluks, Danny Smit en Margot Aelen