Voorwoord

De drie artikelen in deze (dubbel)aflevering bevatten kritische noten bij bestaande of voorgestelde wet- en regelgeving. Geen van de auteurs laat het echter bij kritiek, zij sluiten hun bijdragen af met concrete aanbevelingen voor verbetering.

Mr. Sjoerd Kalisvaart analyseert in zijn artikel alternatieve vormen van energie-uitwisseling door afnemers waarin het EU Clean Energy Package voorziet, te weten collectief zelfverbruik, energiedelen en peer-to-peer-handel. Zowel de Europese regelgeving als de implementatie daarvan in (toekomstige) Nederlandse wetgeving schieten in de visie van de auteur tekort. Hij doet suggesties onder meer voor het wetsvoorstel voor de Energiewet.

Mr. Dr. Liebrich Hiemstra bouwt in haar artikel over Europees en nationaal toezicht op de handel in energiederivaten voort op het proefschrift waarop zij op 20 januari jl. promoveerde bij Tilburg University. Zij beschrijft de samenwerking tussen Europese en nationale toezichthouders, meer in het bijzonder hun onderlinge informatie-uitwisseling. De toetsing van deze informatie-uitwisseling aan de beginselen van effectief toezicht, legaliteit en effectieve rechtsbescherming geven haar aanleiding tot het doen van enkele aanbevelingen alsook suggesties voor nader onderzoek.

Het artikel van mr Bas van der Mei gaat over het hergebruik van (bijna) lege offshore gasvelden voor CO₂-opslag. De auteur onderzoekt of de Mijnbouwwet na de wetswijziging op 1 januari 2022 klaar is voor deze overgang en komt tot de conclusie dat een nadere wetswijziging gewenst is. Zo zou volgens de auteur moeten worden voorkomen dat mijnbouwinstallaties onnodig worden verwijderd omdat er nog geen concrete plannen voor CO₂ zijn op het moment dat de mijnbouwinstallatie die werd gebruikt voor gaswinning buiten werking komt.

Voorts vindt u in deze aflevering een annotatie van de hand van mr Marc van Beuge bij een uitspraak van de Rechtbank Amsterdam van 24 februari 2023, die eveneens kritische kanttekeningen bevat, zij het niet over wet- en regelgeving, maar ten aanzien van de overwegingen van de rechtbank in de uitspraak. Het betreft het spraakmakende oordeel over de vordering van een consument om energieleverancier Vattenfall te verbieden de energietarieven te wijzigen en voor recht te verklaren dat Vattenfall zich schuldig heeft gemaakt aan een oneerlijke handelspraktijk omdat de mededeling over tariefwijziging op haar website onwaar was.

De schaarste op het transportnet vormde al diverse malen onderwerp van artikelen in het NTE. Op 17 april jl. vond een bijeenkomst van de NeVER plaats over prioriteringsvraagstukken vanwege schaarste op het net, waarvan u het verslag in deze NTE-aflevering aantreft. Dit betreft onder meer het onderzoek van de ACM naar mogelijkheden om de netbeheerder de ruimte te bieden om transportverzoeken van aangeslotenen op het net te prioriteren in verband met de schaarste van netcapaciteit bijvoorbeeld aan projecten die congestieproblemen oplossen of beperken.

Een ander, recent initiatief van de ACM in het kader van de transportschaarste is het onderzoek naar alternatieve transportrechten (ATR), zoals een vast transportrecht met een capaciteitsbeperkingscontract, en use-it-or-lose-it (UIOLI), waarbij de netbeheerder in geval van niet-gebruikte, gecontracteerde netcapaciteit het transportvermogen van de betreffende aangeslotene kan bijstellen. ACM stelt een ontwerpbesluit voor een codewijzigingsvoorstel in augustus a.s. in het vooruitzicht, waarin varianten van ATR worden uitgewerkt en UIOLO mogelijk worden gemaakt. In lijn daarmee bevat het wetsvoorstel voor de Energiewet  een expliciete bepaling over het aanbieden aan aangeslotenen van transportcapaciteit met onderbreekbare beschikbaarheid. Deze bepaling kan blijkens de toelichting onder meer soelaas bieden indien en zolang de netbeheerder gebruik maakt van zijn (nieuwe) bevoegdheid om het realiseren van een aansluiting uit te stellen.

Over transportschaarste en instrumenten om deze te lijf te gaan valt dus ook in de toekomst nog het nodige te zeggen (en te schrijven), wat u naar verwachting in artikelen en in onze vaste rubrieken zult terugzien.

De redactie wenst u een fijne zomer!

Namens de redactie,

Michelle de Rijke