Redactioneel. Offshore
Frank Segers Het artikel is in de opmaak van het tijdschrift rechts als pdf beschikbaar.Sinds de publicatie van de Offshore Leaks in 2013 is er veel aandacht voor het blootleggen van wereldwijde structuren om belastingen te ontwijken en te ontduiken. Onthullingen kwamen via SwissLeaks (Zwitserse bankgegevens HSBC), LuxLeaks (belastingafspraken met multinationals in Luxemburg), Panama Papers (administratie van het Panamese juridisch advieskantoor Mossack Fonseca) en de BahamaLeaks (bedrijfsregister Bahama’s). Recentelijk zijn daar de Paradise Papers met een indrukwekkend aantal van 13,4 miljoen documenten bij gekomen. Desalniettemin lijkt het erop of de kennis bij compliance officers omtrent fiscale structuren en bijbehorende risico’s achter blijft. Het specifieke risico van belastingontwijking wordt wel onder de integriteitsrisico’s meegenomen, maar wij denken dat fiscale risico’s als categorie op zich meer aandacht verdienen. Als redactie hopen wij met dit themanummer daaraan bij te kunnen dragen. Toen wij begin dit jaar met dit themanummer begonnen, dachten wij bij offshore in eerste instantie aan de trustkantoren en de belastingadviseurs. Echter, gaandeweg de totstandkoming van dit nummer is gebleken dat dit slechts een gedeelte van het verhaal is. Wij hebben geprobeerd om zoveel mogelijk partijen en perspectieven samen te laten komen. Aangezien bijna alle bijdragen aan dit themanummer afgerond zijn voor de datum dat de Paradise Papers aan het licht kwamen, hebben we recente ontwikkelingen op basis daarvan niet mee kunnen nemen. Dat laat onverlet dat de problematiek duidelijk is en veel elementen die de komende tijd wellicht verder in de belangstelling staan, ook in dit nummer aan de orde komen. Overigens bleek het erg lastig om schrijvers te vinden. Waarschijnlijk is dit onderwerp nog steeds een beladen onderwerp waar veel mensen zich niet expliciet over willen uitspreken. Laten we hopen dat verdere transparantie leidt tot een meer uitgekristalliseerde en gebalanceerde kijk met een bijpassend internationaal normenkader voor belastingstructuren. Jan van Koningsveld bijt het spits af en gaat in op de offshore problematiek. De compliance medewerker bij een financiële instelling moet tegenwoordig immers in staat zijn om fiscale risico’s te onderkennen, weten wanneer het om fiscaal agressieve structuren gaat, wanneer er mogelijk sprake is van corruptiebetalingen en liefst ook nog weten welke risico’s er in specifieke sectoren zoals bijvoorbeeld de voetbalwereld zijn. Wil je als compliance officer praktische adviezen over de omgang met offshore cliënten en transacties? Lees dan dit artikel. Waar ligt eigenlijk de grens tussen belastingoptimalisatie en agressieve tax planning? En welke afwegingen heeft de belastingadviseur te maken opdat zijn cliënten compliant blijven? Deze vragen stellen Bartjan Zoetmulder en Yanick Stouthart zich. Nu de fiscale vormgeving van ondernemingen onderdeel is geworden van het maatschappelijk ondernemen, heeft dit ook gevolgen voor de belastingadviseur. De Financial Intelligence Unit Nederland heeft een centrale rol in het voorkomen en bestrijden van witwassen, financieren van terrorisme en daaraan ten grondslag liggende misdrijven. Theo Akse, als teamchef bij de FIU-Nederland, is daarom bij uitstek geschikt om in te gaan op de meest voorkomende verhullingsstructuren en de bestrijding daarvan. Drie praktijkgevallen passeren de revue en de schrijver gaat ook in op de vraag wat de FIU-Nederland doet met alle meldingen. Dus voor een ieder die te maken heeft met mogelijk meldingsplichtige transacties is dit artikel een must. In het interview afgenomen door Dennis Mijnheer komt Trouw-journalist Jan Kleinnijenhuis aan het woord en geeft hij aan hoe hij tegen deze problematiek aankijkt. Jan is betrokken bij het International Consortium of Investigative Journalists dat werkte aan de talloze onthullingen die hierboven genoemd zijn. Als het SEO Economisch Onderzoek aantoont dat er 4000 miljard door Nederland stroomt, kunnen banken dat überhaupt monitoren? En worden in Nederland misschien geen lastige vragen gesteld? In een tweede interview van Frank Segers en Martijn van Tongeren geeft Martijn Nouwen een interessante kijk vanuit de wetenschap op de rol van landen in het kader van internationale belastingsamenwerking. Martijn heeft als gevolg van zijn promotieonderzoek een goed beeld gekregen van de posities die landen in deze discussie innemen. Is er geen sprake van een dubbele agenda af en toe? Ook wordt er een blik geworpen op de aanvullende maatregelen die ons in de toekomst nog te wachten staan. Paul Wilbrink en Bas Bloemink richten zich in hun bijdrage op de functie die de trustkantoren vervullen als poortwachters van het Nederlandse financiële systeem. Daarbij geven zij aan dat naast de ‘harde kant’ van normen en toezicht juist ook de ‘zachte kant’ noodzakelijk is. Daarmee wordt niet zelfregulering bedoeld, maar het intrinsieke integriteitskader van iedere trustprofessional op individuele basis. En dat is niet vast te leggen in regels en harde normen. In de vaste rubriek dilemma komt een interessant dilemma aan de orde, en wel de vraag hoe zwaar het integriteitsrisico van een bank opweegt tegen het belang van een klant om toegang te hebben tot het bancaire systeem. Specifiek gaat Maud Bökkerink in op het risico van meewerken aan belastingontwijking door klanten, althans het geen voldoende zicht hebben op de klant en bijbehorende betaalstromen. Uiteraard is een nummer van het Tijdschrift voor Compliance niet compleet met een bijdrage van Antoni Brack. Zoals hij zelf al aangeeft, gaat het niet zozeer om een recensie, maar een signalering van de twee volgende academische titels. Hij gaat in op het proefschrift ‘De civielrechtelijke zorgplicht van de beleggingsdienstverlener jegens de niet-particuliere cliënt en de bundel van drie preadviezen Market Abuse Regulation: Van Europese kaders naar uitleg en toepassing in Nederland’. Veel leesplezier gewenst!
