De bank, de klant en de belastingmoraal
mr. drs. R. Hein & prof. mr. dr. R. Russo
1. Introductie: banken toetsen klanten Het behoeft geen betoog dat banken er alle belang bij hebben hun klanten goed te kennen. Elke financiële relatie bestaat tenslotte bij de gratie van (wederzijds) vertrouwen. Dat is altijd zo geweest en een goed klantbeeld is voor banken dan ook een bestaansvoorwaarde. Maar het klantbeeld van nu biedt wel een ander plaatje dan dat van een jaar of 25 geleden. De bank stelde van oudsher vooral de eigen financiële belangen
Artikel kopen € 79,00 excl. BTW
In plaats van abonneren kunt u dit artikel ook afzonderlijk kopen.
veilig, maar tegenwoordig die van de hele maatschappij: financiële instellingen zijn gepromoveerd tot de bewakers (de ‘poortwachters’) van de economie.1 Witwassers en terreurfinanciers vinden de verzamelde compliance-legers van de volledige financiële sector tegenover zich. Klantacceptatie (en -onderhoud) is voor een belangrijk deel misdaadbestrijding geworden. Die politionele functie heeft nog een andere dimensie. Banken moeten hun klanten kunnen vertrouwen, maar het omgekeerde geldt net zo goed. Door hun poortwachtersrol met overtuiging te vervullen, maken de banken het vertrouwen van de maatschappij waar.2 Dat roept wel onvermijdelijk de vraag op, wat de maatschappij dan precies verwacht. Vermoedelijk weet niemand het volledige antwoord op die vraag, maar het is een redelijke veronderstelling dat de gemeenschap in elk geval iets méér van banken verwacht dan alleen een focus op wetsovertredingen. Wettig is immers niet hetzelfde als (politiek, moreel of sociaal) wenselijk. Alle banken leggen dan ook verantwoording af over hun visie op integriteitsissues als kinderarbeid, bonthandel, palmolie en tal van andere zaken waar hun klanten bij betrokken kunnen zijn. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft onlangs een belangwekkend onderwerp aan dit lijstje toegevoegd: fiscale integriteit. En dat is niet de integriteit van de bank zelf, maar die van de bankklant. DNB heeft haar visie op dit onderwerp neergelegd in het document ‘Good practices - Fiscale risico’s bij cliënten van banken’ (hierna: ‘de Good Practices’).3 Juist op fiscaal gebied is de discussie over wettig en wenselijk handelen buitengewoon actueel. Veel mensen zijn het er tegenwoordig over eens dat niet alle legale vormen van tax planning ook maatschappelijk verantwoord zijn, maar tegelijkertijd blijft het een onbeantwoorde vraag wat ieders ‘fair share’ nu precies is. Is het echt een taak van banken om een arbitersrol te spelen in dat debat? Hoe ver kan de toezichthouder gaan in het opleggen van verplichtingen – of, ten minste, het uitspreken van stellige verwachtingen – jegens de financiële sector? Hoe maken banken de verwachtingen in de praktijk waar en wat zijn de gevolgen voor hun klanten? Op deze vragen zullen wij in dit artikel ingaan.4
U heeft op dit moment geen toegang tot de volledige inhoud van dit product. U kunt alleen de inleiding en hoofdstukindeling lezen.
Wanneer u volledige toegang wenst tot alle informatie kunt u zich abonneren of inloggen als abonnee.
