Onderneming, pensioenregeling en verslaglegging
mr. B.P. van der Graaf*
Eerder dit jaar berichtte Het Financieele Dagblad dat Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen het afgelopen decennium zeker € 3 miljard hebben betaald om van de risico’s op hun pensioenregelingen verlost te worden.[1] Het gaat om zogenaamde ‘defined benefit’-regelingen die door een onderneming bij een ‘eigen’ ondernemingspensioenfonds zijn ondergebracht. Dit zijn regelingen waarbij de werknemer een vaste pensioenuitkering in het vooruitzicht is gesteld. De toenemende levensverwachting en de historisch lage rentestand hebben de pensioenverplichtingen fors doen toenemen. Beleggingsrendementen hebben
Artikel kopen € 79,00 excl. BTW
In plaats van abonneren kunt u dit artikel ook afzonderlijk kopen.
daarmee onvoldoende tred weten te houden. In veel gevallen is surplus in de financiering van het pensioen verdampt en tekorten ontstaan of toegenomen. Die hebben niet alleen gevolgen voor de pensioenfondsen, maar ook voor de ondernemingen. Ondernemingen kunnen onder omstandigheden gehouden zijn tot het doen van aanvullende bijdragen. Zij hebben pensioenvoorzieningen op de balans moeten vormen en vergroten. Afgezet tegen de kernactiviteiten van de betreffende onderneming is de pensioenvoorziening in veel gevallen een relatief omvangrijke post op de balans geworden. Een beperkte verandering in de pensioenvoorziening kan daardoor al snel tot een significante impact op de totale balans leiden. Daarbij is de (zichtbare) volatiliteit van de pensioenvoorziening met ingang van boekjaar 2013 toegenomen ten gevolge van de herziening van accountingstandaard IAS 19R. Volatiliteit kan leiden tot onzekerheid over kasstromen en risico’s. Voor veel ondernemingen vormt de pensioenregeling een van de belangrijkste bedrijfsrisico’s van dit moment. Er is ondernemingen veel aan gelegen om verandering te brengen in deze situatie. In dit artikel wil ik stilstaan bij de ‘techniek’ achter deze ontwikkelingen. Hoe kan het dat de financiële positie van het pensioenfonds impact heeft op de balans van de onderneming? Wat zijn de gevolgen daarvan voor de onderneming? En last but not least, kan de onderneming de volatiliteit van de pensioenvoorziening beïnvloeden of zorgen dat de pensioenvoorziening in het geheel niet meer op de balans hoeft te worden verantwoord? Voor de beantwoording van deze vragen dient het jaarrekeningrecht geraadpleegd te worden. De hoofdrol is weggelegd voor de internationale accountingstandaard IAS 19R. Ik zal echter eerst enige uitgangspunten schetsen van het jaarrekeningrecht en de plaats die accountingstandaarden daarin innemen, alvorens toe te komen aan IAS 19R en de beantwoording van de vragen.
U heeft op dit moment geen toegang tot de volledige inhoud van dit product. U kunt alleen de inleiding en hoofdstukindeling lezen.
Wanneer u volledige toegang wenst tot alle informatie kunt u zich abonneren of inloggen als abonnee.
Verder in dit artikel:
2. Jaarrekeningrecht
3. IFRS
4. Inzichtvereiste
5. IAS 19R
5.1 Defined Benefit en Defined Contribution
5.2 De verwerking van een db-regeling in de jaarrekening
5.3 De verwerking van een dc-regeling in de jaarrekening
6. Nadere beschouwing
6.1 Kwalificatie als db- of dc-regeling
6.2 Het geven van een ‘getrouw beeld’
6.3 Financiële gevolgen
7. Oplossingsrichtingen
7.1 Risico’s verkleinen
7.2 Risico’s overdragen
Conclusie
