Compliance, Ethics & Sustainability An international journal with a European focus 2019 nr. 1

Poortwachters en maatschappelijke (on)betamelijkheid. De winst van een blik van binnen naar buiten

mr. drs. M.J. Bökkerink, mr. K.J. van Beekum en mr. A.B. Schoonbeek

Poortwachters van de Nederlandse financiële sector zijn onder meer banken, betaalinstellingen, beleggingsinstellingen en trustkantoren. Zij vervullen de rol van hoeders van het vertrouwen in de financiële sector. Poortwachters zijn daarom verplicht om integriteitsrisico’s die afbreuk kunnen doen aan dit vertrouwen adequaat tegen te gaan. Vertrouwen kan in de eerste plaats worden geschaad door integriteitsrisico’s die zich voordoen in de vorm van overtreding van wet- en regelgeving, zoals het geval is bij witwassen, terrorismefinanciering, omzeiling van

Artikel kopen € 79,00 excl. BTW

In plaats van abonneren kunt u dit artikel ook afzonderlijk kopen.

sanctieregelgeving en fraude. Echter, ook betrokkenheid bij handelingen die weliswaar geen wetsovertredingen opleveren maar wel anderszins indruisen tegen hetgeen volgens het ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer als betamelijk worden beschouwd, de zogenoemde ‘maatschappelijke onbetamelijkheid’, kan afbreuk doen aan dit vertrouwen. Betrokkenheid bij maatschappelijke onbetamelijkheid wordt daarom ook gezien als een integriteitsrisico dat door poortwachters moet worden tegengegaan. Hoewel deze norm al geruime tijd bestaat, is de invulling van deze term niet duidelijk. De norm heeft een open karakter en door de koppeling aan ontwikkelingen in het maatschappelijk verkeer is de reikwijdte dynamisch van aard. Het is ook een norm waar iedereen een andere invulling aan lijkt te geven.1 Ook de toezichthouder heeft nog geen concrete invulling van de norm gegeven. Invulling van de norm is en blijft primair de eigen verantwoordelijkheid van poortwachters. Daarbij vraagt De Nederlandsche Bank (DNB) in de Toezicht Vooruitblik 2019 in het kader van haar speerpunt ‘DNB is streng op financieel-economische criminaliteit’ nadrukkelijk aandacht voor deze norm. DNB kondigt aan te onderzoeken hoe poortwachters hun wettelijke plicht, om beleid en procedures zo in te richten dat het risico van betrokkenheid bij maatschappelijk onbetamelijk handelen wordt geminimaliseerd, invullen. Het voldoen aan deze norm levert voor poortwachters dan ook de nodige dilemma’s en vragen op. In deze bijdrage zullen we aan de hand van de wetshistorie, achtergrond en ontwikkelingen de term ‘maatschappelijke onbetamelijkheid’ onderzoeken. We zullen hierbij kijken naar de wetgeving (paragraaf 2) en de toezichtpraktijk (paragraaf 3) en of hieruit handvatten kunnen worden gedestilleerd voor de invulling van het begrip. We sluiten af met een samenvatting en enkele aanbevelingen (paragraaf 4).

U heeft op dit moment geen toegang tot de volledige inhoud van dit product. U kunt alleen de inleiding en hoofdstukindeling lezen.

Wanneer u volledige toegang wenst tot alle informatie kunt u zich abonneren of inloggen als abonnee.


Deel deze pagina:

Nog niet beoordeeld

Bijlage(n)

  • Bijlagen zijn alleen beschikbaar voor abonnees.

Artikel informatie

Type
Artikel
Auteurs
mr. drs. M.J. Bökkerink, mr. K.J. van Beekum en mr. A.B. Schoonbeek
Auteursvermelding
Ik ben auteur van dit artikel
Datum artikel
Uniek Den Hollander publicatienummer
UDH:TvCo/15393

Verder in 2019 nr.1

 Redactionee.l Poortwachters

Alle instellingen die vallen onder de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) zijn poortwachters van het financiële stelsel. Op grond hiervan moeten ...

 Publiek-private samenwerkingen bij de bestrijding terrorismefinanciering. Interview met Maarten Rijssenbeek, projectleider taskforce terrorismefinanciering en Yvonne Willemsen, hoofd veiligheidszaken bij de Nederlandse Vereniging van Banken

Signalen voor terrorismefinanciering oppikken is voor banken een behoorlijke uitdaging. De bedragen waar het om gaat zijn vaak klein en de grote misdaden vinden elders plaats – a...

 Poortwachters tot de digitale financiële markten

Bij een themanummer over poortwachters kunnen de bedrijven die activiteiten verrichten met betrekking tot digitale valuta niet ontbreken. Bij poortwachters moet immers gedach...

 Recente witwaszaken in het licht van fiscale integriteitsrisico’s

Recente witwaszaken, zoals de Russian Laundromat, Danske Bank, ABLV en UBS, hebben aangetoond dat het gevaar bestaat dat via een zwakke schakel een grote hoeveelheid zwart...

 Banken als poortwachters van het financiële stelsel: Werkt dat een beetje?

De afgelopen maanden hebben de Nederlandse media bol gestaan van de verhalen over de schikking in september 2018 van EUR 775 miljoen tussen ING Bank Nederland en...

 De poortwachtersfunctie van banken: jongleren met wettelijke normen en maatschappelijke verwachtingen

Het zal niemand ontgaan zijn dat de rol van banken bij het voorkomen van witwassen en terrorismefinanciering volop in beweging is. Met regelmaat verschijnen arti...

 Poortwachters en maatschappelijke (on)betamelijkheid. De winst van een blik van binnen naar buiten

Poortwachters van de Nederlandse financiële sector zijn onder meer banken, betaalinstellingen, beleggingsinstellingen en trustkantoren. Zij vervullen de rol...

 Straf- en bestuursrechtelijke aansprakelijkheid van poortwachters

Hieronder wordt eerst toegelicht wat de strafrechtelijke en bestuursrechtelijke handhavingsmechanismen kunnen inhouden. Daarna worden ter illustratie enkele normen nader

 Accountant als poortwachter. De rol van de accountant als poortwachter - Een overzicht van de relevante wet- en regelgeving

Een interessant vraagstuk, met vele dimensies, doet zich voor als het gaat over de accountant als poortwachter. De maatschappij verwacht veel van de accountant. Specifiek als...

 Uit de boekenkast van de bedrijfsethiek (71)

In de bedrijfsethiek is een groot aantal boeken en artikelen verschenen waarin op praktische wijze integriteitsvraagstukken worden behandeld en concrete aanbevelingen worden gedaa...