Compliance, Ethics & Sustainability An international journal with a European focus 2019 nr. 3

Een broeders hoeder is ook zijn eigen hoeder. Over het belang van een effectieve compliance voor de privaatrechtelijke aansprakelijkheidspositie van dader en benadeelde naar Nederlands recht.

dr. mr. R. van Esch

1. De term ‘aansprakelijkheid’ Dit artikel gaat over aansprakelijkheid. Onder de juridische term ‘aansprakelijkheid’ kunnen veel vormen van aansprakelijkheid worden geschaard. Deze vormen hebben alle gemeen dat iemand aangesproken kan worden door een ander wegens een foutieve gedraging. Een gedraging is foutief als zij bij de wet of bij overeenkomst is verboden (bij een foutief nalaten: als de nagelaten handeling bij de wet of bij overeenkomst is geboden) of als zij in strijd is met hetgeen

Artikel kopen € 79,00 excl. BTW

In plaats van abonneren kunt u dit artikel ook afzonderlijk kopen.

men in het maatschappelijk verkeer betaamt ten aanzien van een anders persoon of goed. Strafrechtelijke aansprakelijkheid komt in beeld als iemand een strafbaar feit pleegt. Publiekrechtelijke aansprakelijkheid ziet op het niet naleven of het overtreden van een publiekrechtelijk gebod of verbod, zoals het verbod om bepaalde persoonsgegevens te verwerken zonder instemming van de betrokkene of zonder een deugdelijke rechtvaardigingsgrond. Zowel bij strafrechtelijke als bij bestuursrechtelijke aansprakelijkheid is er sprake van het niet of in onvoldoende mate rekening houden met een algemeen belang. De handhaving (het aanspreken van degene die zich foutief heeft gedragen) geschiedt in dat geval door een instantie die de belangen van de samenleving als geheel vertegenwoordigt, zoals een Openbaar Ministerie of een publiekrechtelijke toezichthouder als de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) of de Autoriteit Consument en Markten (ACM). Privaatrechtelijke aansprakelijkheid ziet op overtreding van een privaatrechtelijke norm, zoals het niet naleven van een zorgplicht jegens een ander of een tekortkoming in de nakoming van een contractuele verplichting. Deze rechtsnormen beogen het individueel belang van rechtssubjecten (natuurlijk persoon of rechtspersoon) te beschermen. Handhaving wordt in beginsel overgelaten aan het rechtssubject dat nadeel ondervindt van de foutieve gedraging, of een collectief van rechtssubjecten (bijvoorbeeld via een claimstichting), die door de overtreding van de privaatrechtelijke norm in hun belangen zijn geschaad. Als de kans groot is dat rechtssubjecten bij overtreding van een privaatrechtelijke norm onvoldoende voor hun individuele belangen opkomen en handhaving bij individuele schendingen ook in het belang van de maatschappij is, kan de wetgever besluiten om naleving te bevorderen door handhaving van de norm (tevens) op te dragen aan een publiekrechtelijk orgaan. Zo’n handhaving kan worden gebaseerd op een publiekrechtelijke norm die inhoudt: ‘Gij zult de hierna bedoelde privaatrechtelijke normen in acht nemen’. Denk aan de ACM die bij overtreding van de bepalingen van hoofdstuk 8 van de Wet handhaving consumentenbescherming handhavend kan optreden. Hierna zal ik strafrechtelijke aansprakelijkheid voor het gemak classificeren als een vorm van publiekrechtelijke aansprakelijkheid, vanuit de gedachte dat ook het strafrecht uiteindelijk primair tot doel heeft om de belangen van de samenleving als geheel te behartigen.

U heeft op dit moment geen toegang tot de volledige inhoud van dit product. U kunt alleen de inleiding en hoofdstukindeling lezen.

Wanneer u volledige toegang wenst tot alle informatie kunt u zich abonneren of inloggen als abonnee.


Deel deze pagina:

Nog niet beoordeeld

Bijlage(n)

  • Bijlagen zijn alleen beschikbaar voor abonnees.

Artikel informatie

Type
Artikel
Auteurs
dr. mr. R. van Esch
Auteursvermelding
Ik ben auteur van dit artikel
Datum artikel
Uniek Den Hollander publicatienummer
UDH:TvCo/15613

Verder in 2019 nr.3

 Redactioneel. Effectiviteit van complianceprogramma’s

Onlangs heeft het Amerikaanse ministerie van Justitie een herziening uitgegeven van hun Evaluation of Corporate Compliance Programs. Een relevant guidance document voor iedere organisa...

 Het managen van Ethiek & Compliance: een meervoudig en dynamisch perspectief

In dit artikel presenteren wij een meervoudig en dynamisch perspectief op ethiek en compliancemanagement. We zijn van mening dat dit bijdraagt aan de effectiviteit van ethiek en compli...

 Effectief verbeteren van compliance via awareness, gedrag en cultuur door inzet van gamification en leerpaden op maat

Compliance back-bone van een organisatie Compliance, ofwel het voldoen aan wettelijke én interne regels is voor organisaties van toenemend belang en niet meer weg te denken...

 Rule based of principle based beheersing van complianceen integriteitrisico’s?

Financiële instellingen, maar ook andere organisaties, leggen de lat voor wat betreft de kwaliteit van de uitvoering steeds hoger. Dat geldt ook voor de uit...

 De toekomst van Compliance vraagt om innovatie en effectief veranderen

In dit artikel wordt betoogd dat de maatschappelijke norm van morgen eerder binnen bedrijven wordt ontwikkeld dan daarbuiten. Door het hoge tempo van technologische ontwikkelingen

 Het dark number in Compliance: klinkt eng, is het ook (een beetje)

Hoeveel complianceprofessionals onder u meten de effectiviteit van de complianceprogramma’s die worden uitgerold?1 En hoeveel van u zijn ervan overtuigd dat u het ju...

 Benoemen sleutelfunctiehouder interne audit pensioenfondsen vraagt om zorgvuldige afweging

Met de invoering van IORP II in januari van dit jaar zijn, naast onder andere verzekeraars en trustkantoren, nu ook pensioenfondsbesturen verplicht sleutelfuncties in te vullen en &lsq...

 Een broeders hoeder is ook zijn eigen hoeder. Over het belang van een effectieve compliance voor de privaatrechtelijke aansprakelijkheidspositie van dader en benadeelde naar Nederlands recht.

1. De term ‘aansprakelijkheid’ Dit artikel gaat over aansprakelijkheid. Onder de juridische term ‘aansprakelijkheid’ kunnen veel vormen van aansprakelijkhe...

 Uit de boekenkast van de bedrijfsethiek (73)

In de bedrijfsethiek is een groot aantal boeken en artikelen verschenen waarin op praktische wijze integriteitsvraagstukken worden behandeld en concrete aanbevelingen worden gedaa...

 Kritisch over ... Jaarboek Corporate Governance 2018-2019. M. Lückerath-Rovers (c.s., redactie), Jaarboek Corporate Governance 2018-2019, Deventer: Wolters Kluwer 2018 (ISBN 978 90 13 15116 9), XII + 199 pag.’s, incl. bijlagen.

De bijdragen aan dit jaarboek worden, zoals inmiddels gebruikelijk, hoofdstukken genoemd. Er zijn er dertien, geschreven door achttien auteurs. Van de auteurs en redacteuren zijn er elf