Nederlands Tijdschrift voor Energierecht

2017 nr. 1

Redactie

Hoofdredactie

mr. M. de Rijke

Redactie

mr. I. Brinkman
mr. drs. J.E. Janssen
mr. A.A. Kleinhout
prof. mr. dr. M.M. Roggenkamp
mr. drs. A. Waayer

Vaste medewerkers

mr. M. J.J. van Beuge
mr. F. Elskamp
mr. M.W.F. Oosterhuis
mr. B.M. Winters

Redactiesecretaris(sen)

mr. P. B. Gaasbeek

 

Inleiding

Voorwoord - Europese regulering is waar het om draait in de artikelen in deze...

Michelle de Rijke

Ondernemingen die actief zijn op de energiemarkt zijn zich inmiddels in het algemeen bewust van de Europese financiële regulering die specifiek voor de energiesector geldt, meer in het bijzonder de REMIT (Regulation on wholesale Energy Market Integrity and Transparency), die in 2011 in werking is getreden. Maar ook de algemene Europese financiële regulering heeft implicaties voor de energiesector, zo onderschrijft het artikel ‘MIFID II: een update voor energiebedrijven’. In dit artik... ...lees meer

Artikel

MiFID II: impact op energiebedrijven

mr. O.S. Elsenga en mr. S. Simonetti1

De gewijzigde richtlijn voor markten in financiële instrumenten (MiFID II)[2] kan ingrijpende gevolgen hebben voor partijen die actief zijn op de derivatenmarkten voor energie en grondstoffen (zoals gas, elektriciteit, kolen en olie).[3] Zo worden de bestaande vrijstellingen aanzienlijk ingeperkt, belangrijke bepalingen en definities aangepast en positielimieten en rapportageverplichtingen geïntroduceerd. Onlangs heeft de Europese Commissie een en ander nader uitgewerkt in zogenoemde technische reguleringsnormen. Dit artikel bevat een praktische stap-voor-stap beschrijving van de analyse... abonneren of dit artikel kopen.

Europese marktintegratie: de uitvoering van Europese richtsnoeren en netcodes...

mr. drs. T.F. Batavier1

Op 30 november vorig jaar heeft de Europese Commissie het Winterpakket gepubliceerd.[2] Het Winterpakket, dat officieel Clean Energy for All Europeans Package wordt genoemd, heeft als doel de uitdagingen van de energietransitie te adresseren. Ondanks dat het Winterpakket officieel niet de status heeft van een vierde wetgevingspakket bevat het een groot aantal wetgevingsvoorstellen. Een onderdeel hiervan is het Market Design Initiative. Dit bestaat uit wetgevingsvoorstellen die zien op verbetering van het ontwerp en de werking van de... abonneren of dit artikel kopen.

Handel in groencertificaten: juridische en economische aspecten - Verslag gez...

mr. M.M.J. van Ee en mr. C.C. Rooijakkers1

Op 25 november 2016 vond een gezamenlijke bijeenkomst plaats van de Nederlandse Vereniging voor Energierecht (NeVER) en de Benelux Association for Energy Economics (BAEE) ten kantore van Loyens & Loeff te Rotterdam. Het thema van de bijeenkomst was handel in groencertificaten: juridische en economische aspecten. De aanwezigen werden welkom geheten door mevrouw prof. dr. Martha Roggenkamp (RUG, voorzitter NeVER) en de heer prof. dr. Machiel Mulder (RUG, voorzitter BAEE). Een drietal sprekers hebben het thema vanuit verschillende invalshoeken belicht: (i) mr. Erik van der Steen, die sprak ... abonneren of dit artikel kopen.

Jurisprudentie

Rechtbank Overijssel, 15 juni 2016, ECLI:NL:RBOVE:2016:5275 , inzake Enexis ...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

Grontmij Nederland B.V. (‘Grontmij’) heeft met de gemeente Zwolle een overeenkomst gesloten voor de aanleg van een stadspark, waarbij ook grondwerkzaamheden uitgevoerd moesten worden. In juli 2010 heeft Grontmij een KLIC-melding gedaan en op verzoek van de regionale netbeheerder Enexis B.V. (‘Enexis’) contact met een medewerker van Enexis opgenomen voor locatie van onder andere een middenspanningskabel, waarbij een aantal piketpalen ter markering zijn uitgezet. In mei 2011 heeft een onderaannemer van Grontmij (‘gedaagde’) deze middenspanningskabel van Enexis geraakt, waarna een stroomsto... abonneren of dit artikel kopen.

Gerechtshof Amsterdam, 25 oktober 2016, ECLI:NL:GHAMS:2016:4267 , inzake LEC...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

Het betreft hier een geschil tussen de eigenaar van een bungalowpark en de eigenaren van de huisjes op het park over de parkbijdrage. Een van de grieven ziet op het aanwijzen van een netbeheerder voor het elektriciteitsnet op het park, daar de rechtbank heeft geoordeeld dat het niet mogelijk is een juridische eigenaar van het elektriciteitsnet vast te stellen. De rechtbank oordeelde dat voldoende aannemelijk is dat het niet mogelijk is om een netbeheerder te vinden die bereid is om als netbeheerder op te treden, zodat een veroordeling van de parkeigenaar om een netbeheerder aan te wijzen... abonneren of dit artikel kopen.

Rechtbank Amsterdam, 18 november 2016, ECLI:NL:RBAMS:2016:8438 , inzake Lian...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

In april 2013 heeft KWS Infra B.V. (‘KWS’) bij werkzaamheden aan de trambaan in Amsterdam schade toegebracht aan een aan Liander N.V. (‘Liander’) toebehorende hogedrukleiding. Tussen partijen is niet (langer) in geschil dat KWS aansprakelijk is voor de ontstane schade, maar KWS beroept zich erop dat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is dat KWS kan worden aangesproken tot betaling van buitengerechtelijke kosten en proceskosten, terwijl Liander categorisch weigert informatie te verstrekken. De kantonrechter stelt voorop dat de preprocessuele verhoudingen tu... abonneren of dit artikel kopen.

Rechtbank Rotterdam, 18 november 2016, ECLI:NL:RBROT:2016:8645 , inzake Stic...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

Stichting Woonstad Rotterdam (‘Woonstad’) wil [gedaagde] naar eigen inzicht en zonder verplichting tot specificatie warmtekosten in rekening kunnen brengen, met dien verstande dat de warmtekosten niet het maximumbedrag overschrijden dat de Autoriteit Consument en Markt (ACM) hiervoor heeft vastgesteld. Zo wil Woonstad over 2014 [gedaagde] een bedrag van € 430,53 aan warmtekosten rekenen. Woonstad vraagt de kantonrechter om een verklaring voor recht met deze strekking. [Gedaagde] heeft de huurcommissie gevraagd een uitspraak te doen over de servicekosten voor 2014. De huurcommissie heeft ... abonneren of dit artikel kopen.

Rechtbank Rotterdam, 1 december 2016, ECLI:NL:RBROT:2016:9225 , inzake eiser...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

[Eiseres] is een belangenvereniging. [Eiseres] komt op tegen de (tijdelijke) verlenging door de minister van Economische Zaken (‘minister’) van een opsporingsvergunning als bedoeld in de Mijnbouwwet ten behoeve van de opsporing van schaliegas in een gebied in Noord-Brabant (de ‘Vergunning’). De rechtbank overweegt dat [eiseres] weliswaar kwalificeert als belanghebbende bij de Vergunning, maar dat het relativiteitsvereiste (art. 8:69a Awb) in de weg staat aan de vernietiging op de gronden die [eiseres] aanvoert. Volgens [eiseres] beoogt de Mijnbouwwet ook de veiligheid, doelmatigheid en h... abonneren of dit artikel kopen.

Rechtbank Rotterdam, 1 december 2016, ECLI:NL:RBROT:2016:9211 , inzake eiser...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

De minister heeft het verzoek van [eiseres] afgewezen om een vergunning voor de opsporing van koolwaterstoffen in een gebied in Noord-Brabant op grond van art. 18 lid 3 Mijnbouwwet te verlengen. De minister heeft het daaropvolgende bezwaar van [eiseres] ongegrond verklaard. [Eiseres] heeft vervolgens beroep ingesteld tegen de betreffende beslissing op bezwaar.De rechtbank concludeert, kortweg, dat de afwijzing van het verzoek de betreffende opsporingsvergunning te verlengen is ingegeven door de brede maatschappelijke discussie en onrust over de opsporing en winning van schaliegas.... abonneren of dit artikel kopen.

Rechtbank Rotterdam, 1 december 2016, ECLI:NL:RBROT:2016:9218 , inzake eiser...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

Deze zaak betreft eveneens de afwijzing door de minister van een verzoek van [eiseres] om een vergunning voor de opsporing van koolwaterstoffen op grond van art. 18 lid 3 Mijnbouwwet te verlengen. Ditmaal betreft het een gebied in de Noordoostpolder. De minister heeft het bezwaar van [eiseres] tegen de afwijzing ongegrond verklaard. Daarop heeft [eiseres] beroep ingesteld tegen de betreffende beslissing op bezwaar. Ook vijf derde-belanghebbenden hebben beroep ingesteld.De rechtbank overweegt dat de beroepen van de derde-belanghebbenden afstuiten op het relativiteitsvereiste van ar... abonneren of dit artikel kopen.

CBb, 1 december 2016, ECLI:NL:CBB:2016:350 , inzake Utility Support Group B....

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

USG exploiteert op het Chemelot-terrein in Geleen een particulier net waarvoor op 12 juli 2000 een ontheffing is verleend van de verplichting daarvoor een netbeheerder aan te wijzen. Tot 1 januari 2008 was dit net via drie tot dat net behorende 150 kV-verbindingen verbonden met het openbare 150 kV-net van Enexis. USG heeft bij de ACM een klacht ingediend, omdat zij meent dat Enexis ten onrechte aansluit- en transporttarieven bij haar in rekening heeft gebracht. USG beroept zich daarbij op de Dobbestroom-jurisprudentie van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (‘CBb’) (zie in deze... abonneren of dit artikel kopen.

Rechtbank Rotterdam, 2 december 2016, ECLI:NL:RBROT:2016:9265 , inzake Stedi...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

In november 2014 verrichtte Barendrecht in Rockanje, het verzorgingsgebied waar Stedin Netbeheer B.V. (‘Stedin’) regionaal netbeheerder is, grondroerende werkzaamheden, waarbij een ov-kabel geraakt is. Stedin vordert van Jac. Barendrecht Infra B.V. (‘Barendrecht’) vergoeding van het herstelbedrag op grond van onrechtmatige daad. Barendrecht erkent de schade aan de ov-kabel te hebben veroorzaakt, maar betwist niettemin de vordering, omdat zij meent dat zij niet heeft gehandeld in strijd met de in het maatschappelijk verkeer betamende zorgvuldigheid. Vaststaat dat Barendrecht voorafgaand a... abonneren of dit artikel kopen.

CBb, 8 december 2016, ECLI:NL:CBB:2016:374 , inzake N.V. Rendo (Rendo), West...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

In deze uitspraak, die ziet op de beroepen tegen de methodebesluiten op grond van de Elektriciteitswet 1998 (‘E-wet’) en/of de Gaswet voor de reguleringsperiode 2014 tot en met december 2016, oordeelt het CBb over de naar aanleiding van tussenuitspraken aangevulde en/of gewijzigde besluiten van 10 februari 2016. Daarin komen achtereenvolgens de volgende onderwerpen aan bod: (i) vergoeding van vreemd vermogen, (ii) statische efficiëntie/voorzichtigheidsmarge, en (iii) statische efficiëntie/niet gebenchmarkte kosten/kosten NorNedkabel. (i) Vergoeding van vreemd vermogen (alle zaken)... abonneren of dit artikel kopen.

Rechtbank Den Haag, 14 december 2016, ECLI:NL:RBDHA:2016:15296 , inzake eise...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

In deze zaak draait het om een verzoek van [eiseres] op grond van de Wet Openbaarheid van Bestuur (‘Wob’) om openbaarmaking door de minister van Economische Zaken (‘de minister’) van documenten die betrekking hebben op de aanwijzing van netbeheerders op grond van de E-wet en de Gaswet. De minister heeft een aantal documenten niet openbaar gemaakt omdat (i) bepaalde documenten al ter inzage hebben gelegen bij inwerkingtreding van de E-wet, (ii) bepaalde documenten zich niet meer onder hem bevinden, en (iii) een aantal documenten bedrijfs- of fabricagegegevens bevatten die vertrouwelijk aa... abonneren of dit artikel kopen.

CBb, 20 december 2016, ECLI:NL:CBB:2016:435 , inzake Gasunie Transport Servi...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

Deze uitspraak ziet op een verzoek van Gasunie Transport Services B.V. (‘GTS’) om informatie op grond van art. 3 Wob en art. 12w van de Instellingswet ACM (‘Iw’) met betrekking tot de kosten- en outputdata van Duitse netbeheerders die worden gebruikt in een door Frontier Economics verricht onderzoek naar de statische efficiëntie van GTS. De resultaten van de uit dit onderzoek voortvloeiende kostenbenchmark worden door ACM betrokken bij de vaststelling van het methodebesluit voor GTS met betrekking tot de aankomende reguleringsperiode.In eerste aanleg heeft de rechtbank geoordeeld ... abonneren of dit artikel kopen.

CBb 20 december 2016, ECLI:NL:CBB:2016:437 , inzake Dow Netwerk B.V. tegen d...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

De ACM heeft de aanvraag van Dow Netwerk B.V. (‘Dow’) gehonoreerd om op grond van art. 15 E-wet een ontheffing te verlenen van de verplichting een netbeheerder aan te wijzen voor een gesloten distributiesysteem (‘GDS’). Tegen dit besluit heeft Dow beroep ingesteld, omdat zij meent dat de elektriciteitsverbindingen waarop het besluit ziet kwalificeren als een directe lijn. Dow stelt in dit verband dat de definities van een ‘net’, zoals een GDS, en een ‘directe lijn’ in de E-wet uitsluiten dat de elektriciteitsverbindingen, waarop het beroepen besluit ziet, tegelijkertijd kwalificeren als ... abonneren of dit artikel kopen.

Rechtbank Noord-Nederland, 21 december 2016, ECLI:NL:RBNNE:2016:5609 , inzak...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

[Eiser] vordert in deze zaak schadevergoeding van de Nederlandse Aardolie Maatschappij B.V. (‘NAM’) als gevolg van de bodembeweging door gaswinning. [Eiser] heeft de fundering van zijn woning aangepast door daar betonplaten aan te brengen. In geschil is of deze maatregel aan te merken is als redelijke maatregel ter voorkoming of beperking van toekomstige schade als bedoeld in art. 6:184 BW in verband met bodembeweging door gaswinning.De rechtbank betrekt in het oordeel de afweging of sprake is van een redelijke verhouding tussen de omvang van de te verwachten kosten en de hoogte v... abonneren of dit artikel kopen.

CBb, 27 december 2016, ECLI:NL:CBB:2016:411 , inzake Nedstaal B.V en FNsteel...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

De ACM heeft de aanvragen van Ruigenhil Vastgoed B.V. (‘Ruigenhil’) om op grond van de Gaswet dan wel de Elektriciteitswet 1998 (‘E-wet’) ontheffingen te verlenen van de verplichting een netbeheerder aan te wijzen voor een stelsel van gas- en elektriciteitsverbindingen op een bedrijventerrein te Alblasserdam afgewezen bij besluiten van 16 december 2015 (de ‘Besluiten’). Aan die afwijzingen legt de ACM ten grondslag dat het betreffende stelsel van gas- elektriciteitsverbindingen niet als gas- respectievelijk elektriciteitsnet kwalificeert, maar als installatie. Nedstaal B.V. en FNsteel B.... abonneren of dit artikel kopen.

Raad van State, 5 januari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:6 , inzake verzoekers tegen...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

Bij besluit van 30 september 2016 heeft de minister van Economische Zaken (‘de minister’) onder het stellen van voorschriften en beperkingen ingestemd met het winningsplan Groningen Gasveld 2016 (‘het winningsplan’). Verzoekers hebben hiertegen beroep ingesteld en verzocht een voorlopige voorziening te treffen die ertoe strekt dat in het geheel geen gas meer uit het Groningenveld mag worden gewonnen, dan wel dat de gaswinning niet meer mag bedragen dan 12 miljard Nm3 per gasjaar. Op basis van het winningsplan mag de gaswinning 24 miljard Nm abonneren of dit artikel kopen.

Rechtbank Noord-Holland, 11 januari 2017, ECLI:NL:RBNHO:2017:1102 , inzake L...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

De rechtsvoorganger van Liander N.V. en Liander Infra West N.V. (‘Liander’) en de gemeente Schagen (‘de gemeente’) hebben exploitatie-overeenkomsten gesloten. Deze overeenkomsten worden door partijen gezien als duurovereenkomsten die voor onbepaalde tijd zijn aangegaan. In december 2014 heeft de gemeente Liander te kennen gegeven de overeenkomsten op te zeggen per 1 juni 2015 en per die datum precario te zullen gaan heffen over de zich in de grond bevindende leidingen en kabels van Liander. Liander vordert veroordeling van de gemeente primair om de overeenkomsten gestand te doen en subsi... abonneren of dit artikel kopen.

CBb, 13 januari 2017, ECLI:NL:CBB:2017:5 , inzake Century Aluminium Vlissing...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

Century Aluminium Vlissingen B.V. (‘Century’) heeft de ACM verzocht op grond van art. 51 E-wet een geschil met een netbeheerder te beslechten. De E-wet (art. 51 lid 2) schrijft voor dat de ACM binnen twee maanden op zo’n klacht moet beslissen. De ACM kan die termijn eenmaal verlengen met twee maanden als zij nadere gegevens nodig heeft. Daarnaast kan de ACM de beslistermijn verlengen met instemming van de aanvrager.De ACM heeft niet tijdig beslist op Century’s aanvraag en de beslistermijn eenzijdig verlengd. Daarop heeft Century de ACM in gebreke gesteld en vervolgens beroep inges... abonneren of dit artikel kopen.

Rechtbank Den Haag, 17 januari 2017, ECLI:NL:RBDHA:2017:415 , inzake Delta P...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

Delta Park Neeltje Jans B.V. (‘Neeltje Jans’) exploiteert een attractiepark op van de Staat der Nederlanden (‘de Staat’) gehuurde terreinen. Windpark OSK B.V. (‘OSK’) is voornemens een windpark te realiseren, waarvan een tweetal windturbines (nummers 8 en 9) direct in de nabijheid van het attractiepark zal worden gerealiseerd. Neeltje Jans stelt dat de Staat door toestemming te verlenen op of zeer in de nabijheid van door Neeltje Jans gehuurde terreinen windturbines te plaatsen inbreuk maakt op het huurrecht van Neeltje Jans en dat de Staat daardoor toerekenbaar tekortschiet in de nakomi... abonneren of dit artikel kopen.

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 17 januari 2017, ECLI:NL:GHARL:2017:297 , inz...

mr. I. Brinkman, mr. L. Baljon en mr. drs. C. van der Woude

[Geïntimeerde] huurt sinds 1989 een woning van een woningbouwvereniging, welke huurwoning is aangesloten op een warmtenet door middel van een afleverset. In november 2004 heeft [geïntimeerde] de leveringsovereenkomst bij Ennatuurlijk B.V. (‘EN’) opgezegd per 1 januari 2005. EN stelt dat [geïntimeerde] op basis van Algemene Voorwaarden vastrecht is verschuldigd zolang hij in de woning woont, ook als hij geen warmte afneemt. Volgens het hof mag EN zich niet beroepen op de algemene voorwaarden, op grond waarvan de woningbouwvereniging als eigenaar toestemming moet geven voor de opzegging va... abonneren of dit artikel kopen.

Wet- en regelgeving

Wet- en regelgeving

mr. A.A. Kleinhout en mr. L. Di Bella1

In deze rubriek wordt ingegaan op belangrijke wijzigingen in wet- en regelgeving in Europa en Nederland evenals op ontwikkelingen die naar verwachting op korte termijn tot dergelijke wijzigingen zullen leiden. abonneren of dit artikel kopen.

Actualia

Actualiteiten en signaleringen

prof. mr. dr. M.M. Roggenkamp, L. Diestelmeier LL.M., G.J. Kreeft LL.M., mr. D. Kuiken, C.T. Nieuwenhout LL.M., mr. T.N. Spijk-Belanova, mr. C.G. Verburg en mr. J.C.W. Gazendam1

Rapporten en overige publicatiesIn deze rubriek worden jaarverslagen, rapporten en overige publicaties besproken die inzicht bieden in de energiesector c.q. de ontwikkelingen van het energierecht. De redactie houdt zich aanbevolen voor suggesties voor documenten die in deze rubriek opgenomen kunnen worden.Autoriteit Consument & Markt (ACM)Visie Energietransitie: geef de markt de kansOp 17 januari 2017 publiceerde de ACM op haar website een korte visie omtrent de energietransitie (zie voor het volledige bericht www.acm.nl). Deze visie is opgesteld in het ... abonneren of dit artikel kopen.

Deel deze pagina:

Vorige edities

RSS